نەوزاد ئەحمەد ئەسوەد
ئازاد وەك چۆن لەژیانی خۆیدا خەمساردو كەمتەرخەم بوو، لەبڵاوكردنەوەو چاپكردنی بەرهەمەكانیشیدا دیسان خەمساردو بێپەروا بوو، بۆیە ئێستا پێنج كتێبی ئامادەكراوی هەیە بۆ چاپكردن، ئەو پێنج كتێبە بریتین لەو بابەتە جیاجیایانەی بە هەردوو زمانی كوردی و عەرەبی بڵاوی كردوونەتەوە.
دواجار ئازاد سوبحی كۆچی دوایی كرد، پاش ئەوەی دڵە گەورەكەی بەتەواوی ماندوو ببوو لە هەڵگرتنی قورساییەكانی ژیان و تراژیدیاكانی جیهان و كێشەی كۆمەڵایەتی و نەخۆشییەكانی خۆی، لەوپەڕی نەخۆشی و پەككەوتنیدا هەوڵی دەدا شیعر بنوسێت و لەپێكەنین و سوعبەت نەدەكەوت، كە لەراستیدا پێكەنینەكانی تەوس و پلار بوون لە جیهان و گاڵتەكردن بوو بە ژیان و بێزار بوون بوو لە واقیع. كۆچی ئازاد كۆچی لەتێكی من بوو، بەڵام بێداركردنەوەی بەشێكی گەورەی یادەوەری و بیرەوەریەكانم بوو، لەماوەی سی و پێنج ساڵی پەیوەندیی بێ دابڕانی هاوڕێتیماندا دەیان چیرۆك و سەرگوزشتەی خۆش و ناخۆشمان پێكەوە هەیە كە ئارەزوویەكی بێڕادەم بۆ نووسینەوەو گێڕانەوەیان هەیە. لەساڵی 1979 ئازاد سوبحیم ناسی، ئامادەیی كوردستان لە كەركوك (كە ئەوسا ناوی عبدالملك بن مروان بوو) كۆی كردینەوە، بەڵام دواتر شیعرو ئەدەبیات و نوسین پتر ئاشنای یەكدیی كردین و، تا ساتەوەختی بەخاكسپاردنی، لە كاتژمێر هەشت و چل و پێنج دەقیقەی شەوی 25/10/2014 ، پێكەوەی گرێداین.
ئازاد سوبحی وەك شاعیرو نوسەر، لە زیاد لە بوارێكداو بە زیاد لە ئاستێك و بەپتر لە زمانێك دەینووسی، بایەخی سەرەكیی ئازاد بریتی بوو لە شیعرو رەخنەو لێكۆڵینەوەی فیكری و وەرگێڕان، بەڵام پتر خولیای نووسینی شیعری هەبوو، ئەگەرچی ژمارەی ئەو شیعرانەی لەماوەی سی ساڵی تەمەنی نووسینیدا نوسیونی و بڵاوی كردوونەتەوە، زۆر كەمترە لە ژمارەی رەخنەو لێكۆڵینەوەو وەرگێڕانەكانی، كەچی زیاتر خەمی شیعرەكانی بوو و خەمی شیعریی هەبوو.
لەماوەی ژیانیدا دوو كتێبی چاپكردووە، یەكێكیان كۆمەڵێ شیعرە بە ناونیشانی "باخچەكانی باوكم" كە لەساڵی 1995 لەگەڵ دەركردنی گۆڤاری (سەراب)دا هەشتا دانەمان لێ چاپ كردو تەنها شەش شیعری لەخۆ گرتبوو، كە ئیتر لێرەوە ئازاد وەك شاعیرێكی داهێنەر ناسرا، كتێبی دووەمیان كۆمەڵێ بابەتی ئەدەبیی وەرگێڕدراوە بە ناونیشانی "دەنگ و سێبەر" كە لەساڵی 2002دا سەنتەری نما چاپی كرد.
ئازاد وەك چۆن لەژیانی خۆیدا خەمساردو كەمتەرخەم بوو، لەبڵاوكردنەوەو چاپكردنی بەرهەمەكانیشیدا دیسان خەمساردو بێپەروا بوو، بۆیە ئێستا پێنج كتێبی ئامادەكراوی هەیە بۆ چاپكردن، ئەو پێنج كتێبە بریتین لەو بابەتە جیاجیایانەی بە هەردوو زمانی كوردی و عەرەبی بڵاوی كردوونەتەوە، دەتوانم ئەو پێنج كتێبە بەمجۆرە پۆلێن بكەم:
یەكەم: سەرجەم شیعرەكانی بە كوردی كە لەوانەیە نەگەنە پانزە شیعر.
دووەم: شیعرەكانی بە عەرەبی كە نزیكەی هەشت شیعر دەبن.
سێیەم: لێكۆڵینەوەی ئەدەبیی و رەخنەییەكانی.
چوارەم: ئەو لێكۆڵینەوەو دیالۆگانەی لەزمانی عەرەبییەوە وەریگێڕاون.
پێنجەم: لێكۆڵینەوەكانی بەزمانی عەرەبی.
من زۆرم لەگەڵ هەوڵ دەدا كە بابەت و وتارو رەخنەو هەروەها شیعرەكانیشی كۆ بكاتەوەو لە چەند كتێبێكدا چاپیان بكات، بەڵام بێهودە بوو، ئەگەرچی زیاد لە ناوەندێكی چاپكردن ئامادەبوون كتێبەكانی بۆ چاپ بكەن، بەڵام كە باسی چاپكردنی كتێبەكانیم دەكرد هەندێجار توڕە دەبوو، دەمووت ئازاد تا خۆت لە ژیاندایت با بابەتەكان كۆ بكەینەوەو منیش یارمەتیت ئەدەم، بەڵا بێدەربەست و بێمنەت بوو.
لەم چەند ساڵەی دواییدا تا ئەندازەیەكی زۆر دابڕابوو لە نووسین و بگرە خوێندنەوەیشی كەم ببۆوە، بەڵام بەردەوام باسی شیعرو رۆشنبیری و سیاسەتی دەكردو هەمیشە بابەت و روانینی تازەو سەرسوڕهێنەری دەردەبڕی، لەزۆربەی دانیشتنەكاندا بابەتی سەرنجڕاكێشی دەوروژاندو بەرامبەرەكەی دوچاری حەپەسان دەكرد، لەم دواییەدا جارێكی تر دەستی كردەوە بە نووسینی شیعر، هەندێ شیعری نووسی شایستەی لەسەر وەستان و جێگەی سەرسوڕمانن، ئازاد تا مرد لە داهێنان نەكەوت.
* ئەم بابەتە لە رۆژی 3/11/2014 لە رەخنەی چاودێر بڵاو كراوەتەوە.
