شرۆڤە

 ئاسۆ حمد ساڵیح

گەر لە شەوە درێژەکانی بێ کارەباییدا لەبەر چرا ئاوڕێك بەلای پەڕتووکە بێ شومارە چاپکراوە کوردیەکاندا نەدەینەوە، ئەی کەی دەبێت زیهنمان جارێکی تر سواغ بدەینەوە بە تیشکی پیتە جۆراوجۆرەکان؟ خۆ ناشکرێت بڵێین هەموو ئەو پەڕتووکانە زۆرو زەبەندەیەکن و تەنیا بۆ بەرژەوەندی مادی و شوهرەت نووسراون!

سێ سوریالیە خەون

ئاسۆ حمد ساڵیح

گەر لە شەوە درێژەکانی بێ کارەباییدا لەبەر چرا ئاوڕێك بەلای پەڕتووکە بێ شومارە چاپکراوە کوردیەکاندا نەدەینەوە، ئەی کەی دەبێت زیهنمان جارێکی تر سواغ بدەینەوە بە تیشکی پیتە جۆراوجۆرەکان؟ خۆ ناشکرێت بڵێین هەموو ئەو پەڕتووکانە زۆرو زەبەندەیەکن و تەنیا بۆ بەرژەوەندی مادی و شوهرەت نووسراون! ئەم فەرامۆشکردنەو نەبوونی خوێنەرانی جدی کاردانەوەیەکی نەرێنی تەنیا لەسەر گۆڕەپانی چاپ و پەڕتووکفرۆشی جێناهێڵێت، بەڵکو لەسەر خودی نووسەرو داهێنەرەکانیش کاریگەریی دەبێت، بەڵام ئەم خاڵە نەبووە هۆی ئەوەی هیچ نەبێت شاعیرێکی وەك سۆران محەمەد دواپەڕتوکە شیعریەکەی (قەسیدەی لەقلەقە کۆچەرییەکان) بە هەردوو زمانی ئینگلیزی و عەرەبی بە چاپ نەگەیەنێت.

وەك رەخنەنووس محەمەد خەرماش لە پێشەکی نوسخە عەرەبیەکەیدا نووسیویەتی: "شیعر چەمك و بەهاکانی لەسەر سینییەکی زیوین پێشکەش ناکات، بەڵکو دەبێت خۆمان ماندوو بکەین و بە پێچ و پەنا شاردراوەکانیدا بگەڕێین تاکو بگەینە سەرەداوی خوێندنەوەکان و پرۆسەی تەواوکاریی نووسینی شیعرەکە بێتە دی."

ئەو جۆرە شیعرانەی جیاوازن و تەنانەت گەر دەرگای بڵاوکراوەو کۆڕەکانیان لەبەردەمدا دابخرێت و بە جۆرێك پلاریان لێ بگیرێت کە گوایا ئەو دەقانە شیعر نین و تا ساردبوونەوە روویان تێبکات و واز لەو شێوازە بهێنن، رەنگە زۆر مەحاڵ بێت مەبەستیان لەمەدا بپێکن، لە کاتێکدا ئەم شاعیرە بە نموونە؛ لە مێژە هەنگاوی دوورکەوتنەوەی بەسەر جەستەی شیعرە عادەتییە سواوەکاندا هەڵناوەو بە دوای زمانێکی تایبەت لە پشت زمانی ئاساییەوە گەڕاوە،  دیمەنە نا مەئلوفەکانی کۆپلەکانی پێ داڕێژاوە و هاوشان  بووە لەگەڵ ڕۆشتنی جیهانی نوێی داهێنان، تێکشکاندنی زمان بەو ماناو مەبەستەی خوێنەر کەمەندکێشی دنیایەکی سەراپا جیاواز بکات بە تەکنیکی گەمە زمانەوانیەکان و بە یارمەتی هزرو ئیلهامی داهێنەرانە، بەمەش ئیستاتیکا تەنیا لە بۆنکردنی گوڵەباخێکی جوان و ماچکردنی لێوی یاردا کورت هەڵنایەت، یاخود شیعرەکان بە ڕاناوی (من) پڕ بکرێتەوە ، یاخود هەوڵبدرێت موخاتەبەی حسی خوێنەرو گوێگری سادە بکرێت تاکو لە ئەنجامدا چەپڵە بۆ شیعرەکان لێبدرێت. لە کاتێکدا ئەم حەماسەتە هەر زوو دەپوکێتەوە دوای پێوەدانی لاپەڕەکانی شیعرەکە یاخود دەرچوون لە کۆڕو کۆبوونەوەکان، بەڵام ئەو دەقانەی دەمانساکێنن و دەرگا ژەنگ گرتووەکانی هزرمان دەکەنەوە و نیشانەکانی پرسیارمان لا جێدەهێڵن، ئاشنامان دەکەن بە جیهانی نوێ و هەست و نەست و هزرو گیانمان تازە دەکەنەوە، ئەو شیعرانەن دەبنە جێی تێڕامان و هەڵوێستە لەسەرکردن. وەلێ مەخابن کزیی گەنجینەی مەعریفی و سادەیی لە وردبوونەوەو تێڕامان، هەروەها نەبوونی دنیابینی و هەڵێنجان مۆرکی لەسەر خوێندنەوەو تەنانەت نووسینی بەناو داهێنەرانەش جێهێشتووە. رەنگە لە هۆی ئەمەشدا بێت و لەگەڵ دروستبوونی قەیرانی دارایی زۆرێك لە قەڵەمەکان کەوتنە خەونێکی قوڵەوەو داهێنەرەکانیش دەرگای دوکانەکانیان داخست، تەنانەت ئەو شاعیرە رۆمانسیە داهێنەرانەش کە هەر لە خولگەی ئەبرۆی قەیتانی حەبیبەدا دەخولانەوەو دەیان بابەتی گەرمی جیهانی و مرۆیی دەوری خۆیان فەرامۆش دەکرد بێدەنگ بوون، ئەو بابەتانەی دەکران فۆرم بڕازێننەوەو ببنە کەرەسەی بە هێزو بەپێزی بینای دەقێکی شیعرێکی ناوازە.

پێشتریش بۆ نموونە رەنگە لە کۆی (١٠) شیعری بڵاوکراوەی گۆڤارێکی ئەدەبی ، تەنیا (١) یاخود (٢) یان جیاواز بووبن و بە شیعری باش خویندرابێتنەوە، لە کاتێکدا هەمووشیان ناوی شیعریان لێدەنرا، کەواتە ئەو جیهانە بەرفراوانەی گیان و هزرو دەروون و فیزیکی بەرجەستە، دەکرێت زۆر لەیەکتر جیاواز بن، وەك پەنجە مۆری خودی مرۆڤەکان، یان تۆڕی شاشەی چاوەکان جیاواز.  هەر بە هەمان شێوەش جیاوازیی چێژلێبینین و چاوەڕوانی کردن لە شێعرەکان؛ خوێندنەوەکان جیاواز دەکات، رەنگە پاشخانی مەعریفی و توانا فیسیۆلۆجیە درەوشاوە بۆماوەییەکان هۆکارێك بن لە هەڵبژاردنی دەقی باشدا..

ئایا دەقی باش ئەوەیە ڕاشکاوانە  وێنەو زاراوەکانی دەوروبەر وەربگرێت و بیانووسێتەوە؟ یان تەنیا سۆزو باری ویژدان بجوڵێنێت بەلای موعاناتێکی زاتدا و لەبەرگی شاعیرەکەی نەچێتە دەرەوەو نەکرێتەوە بەرەو دنیای دەرەوە بە هەموو پێکهاتە جۆراوجۆرەکانی ناویانەوە، بە هەموو پانتاییە (شوێن ، کات، جوڵە)یانەوەو مانا پەنهانەکانی ناویانەوە؟ یان تەنیا دووبارەو چەند بارەی بابەت و کەرەسەی دنیای شاعیرانی تر کۆپی بکرێن و بە کەمێك گۆرانکاریەوە بە ناوی شیعرەوە دابڕێژرێنەوە؟ ئەی ئایا جیاوازیی قوڵتێڕامانی خودی دانەری دەق چی دەبێت لەگەڵ خوێنەرێکی سادەو ئاساییدا؟

بەداخەوە پەتای سۆسیۆلۆژی تاك و کۆ کاریگەریی جێ دەهێڵێت لەسەر هەموو بوارەکانی تری ژیان، لەوانیش رۆشنبیریی و مەعریفەو وێژەو هونەر، رەنگە ئەمەش فاکتەرێك بێت لەوەی جارانێك وتارگەلێك بە ناوی رەخنەوە دەخوێنینەوە کە لەسەر پێوەری میزاج و پەیوەندی شەخسی و کاریگەربوون بە ڕەگەزی بەرانبەر نووسراون، دوور لە هەموو پێودانگێکی ئەکادیمی و مەوزوعی و زانستی.. ئەمەش وا دەکات متمانەی ئەو بەشە کەمەی خوێنەران و نووسەرانی جیدی بەم بوارە لاواز بێت و تەنانەت لە حاڵەتگەلێکیشدا خۆیانی لێ وەدوور بگرن.

لە کێشەی رەخنەنووسانی بڵاوکراوەو سایتەکان ئەوەیە زیاتر پەلاماری دەقی سادە ئەدەن و خۆیانی پێوە سەرقاڵ دەکەن، لە کاتێکدا خۆی لە خۆیدا ئەو دەقانە شتێکی شاردراوەی ئاوهایان تیادا نەگوتراوە کەشف بکرێت، یان ئاماژەی سیمانتیکی و تەکنیکی هونەری ناوازەی ئەوتۆی لە خۆ گرتبێت گەر ئەم کارەی رەخنە نووس نەبێت ئەوا خوێنەران پەی پێ نەبەن! تا تەواوکاریی ئەو پەیوەندیەی پێ بکەن کە لە ئەڵقە پچڕاوەکانیدا نێوانیان لەگەڵ خوێنەراندا بزر کردووە.

گەر نموونەی ئاماژە سیمانتیکیەکانی ئەم ٣ دەقە باس بکەین و لەحزەکانی تێکشکانی زمان و نا مەئلوفیەتی وێنەکان دەربخەین، ئەوا دەخوازێت شۆڕبینەوە بە دنیای ئەودیوی زاراوەکان و جیهانە پەنهانەکانی دەق، ئەوجا دەگەینە ئەو راستییەی کە ئەم دەقانە دەقی کراوەن و چەندان خوێندنەوەی جیاواز  لە خۆ دەگرن، بەڵێ رەنگە حیسی ستاتیکی کلاسیك و  نوستالیژی نەخرۆشێنن، بەڵام هەمیشە لە نوێبوونەوەدان و هەستێکی نوێی ستاتیکی لێوەردەگرین کە سەرەتا لە نەستمانەوە دەست پێ دەکات و دواتر دێتە سەر ڕووکاری هەست، جیاواز لەوانەی پێشوو کە دەمانگەیەنێتە ئەو خاڵەی بڵێین دەکرێت خوێنەر ئاوێزانی دەق بێت و ئەویش نوێبێتەوە، لە کۆتاییدا ئەگەینە ئەو بڕیارەی بڵێین دەشێت هەوڵی جدی جودا درك پێ بکەین، خۆمان بسازێنین لەگەڵ جیهانی پۆستمۆدێرنی واقیع و دەوروبەر، بەو دەقانەی ئاوێنەیەکی ئەفسووناوی ئەو واقیعەن، بە بەکارهێنانی ئەفسونی زمان و جوڵاندنی کاراکتەرە سڕو فەرامۆشکراوەکانی ناوی، کەواتە دەکرێت بڵێین جیهانی نووسینی ئەو دەقانە تێکەڵەیەکی هەردوو جیهانی واقیع و خەیاڵە، گیان و لاشەیە، تێکەڵەیەکی فراوانی ئەو دنیا جیاوازانەیە، کە جارانێك پێچەوانەکانی تیا کۆبووەتەوە.

دەقی یەکەم:

گەر هزر ژوور بێت، ئەوا بێگومان سەقفی هەیە، هەرچەندە دەرەوەو ناوەوەی هزر لێك جودابن نابێت تابۆ و نەرێتە مێژووییە سۆسیۆلۆژیەکان لەیاد بکەین، رەنگە سیمبوڵی (باگردێنی داربەڕوو) نەك تەنیا نوێ بەڵکو مەجازی بێت بۆ بەشێك لە کەلەپووری کۆمەڵگا، جا گەر داربەڕووەکانیش زڕ بن ئەوا رەنگە ئیحای دەقپێوەگرتنی نەرێنی بێت.. لە لایەکی ترەوەو هەر لە هەمان دەقدا (سەگ) وەك سیمبوڵێکی بنەڕەتی و کارا بە دوو شێوەی جیا تەوزیفکراوە، یەکەمیان (سەگی بەڕەڵلا لە کۆڵانەکان) ئەوی تریان (سەگەکان لە دوورگەیەکی هێمن) کە ئاشکرایە جوگرافیای دووەمیان دوورە لە جوگرافیای ئێمە، بە سێنایی رەنگە لەبەر ئەوە بێت ئێمە دوورگەمان نییە، دیقەتدانی کۆتایپێهێنانێکی ساتیری و لە هەمان کاتیشدا تراژیدی بۆ بەرەنجامی کێشەکان ، گەر تەنانەت بە گواستنەوەی کاتییش بێت بۆ ئەو جێیانەی هاوینانیش لێزمەبارانی لێ دەبارێت؟ ئایا ئەمە هەڵگێرانەوەی زمان نییە لە پێناو خزمەتکردنی بابەت و هزر بەوەی کیمیای زمان گەردی وشەکانمان بۆ کەشف دەکات و پاشان دەیانتەقێنێتەوەو گەردی تری جۆراوجۆریان لێ پێکدەهێنێت، بەرەنجام دنیای واقیع تێکەڵاوی فەنتازیا دەبێت و شتێکمان پێ ئاشنا دەکات کە پێشتر نەمانخوێندبێتەوە، پاسیڤ تیایدا جێی ئەکتیڤ دەگرێتەوەو شتەکان نەرم و ئایرۆنیك کۆتا پەردەی شیعرەکە دادەنەوە، جێی خۆیەتی بپرسین و تێبینی ئەوە بکەین نەك تەنیا راناوی (من) ی شاعیر لەم شیعرەدا نابینرێت و غائیبە، بەڵکو سیفەتەکانی مرۆڤ دراوە بە شتەکان، ئایا ئەمە هەڵهاتنێكی ناڕاستەوخۆ  نییە لە شەڕەنگێزیی مرۆڤ؟ ئەمەشە ئەبێتە پاڵنەری خوێنەرێکی رۆژهەڵاتی و رۆژئاوایی و سوورو رەش و سپی  تا سیماکانی خۆی بە جۆرێك لە جۆرەکان تیا بدۆزیتەوە، لە ئاکامدا گشتگیرکردنەکە بەرەو جیهانبوون سەر دەکێشێت. ئایا ئەمە مانەوە نییە بۆ چاوەڕوانکردنی رەخنەنووسێكی کارامە تا پارچە پەرت پەرت بووەکان لەیەك بدات و رەگەزوماناو  بوونەوەرە پەنهان و کاراکانی ناوی کەشف بکات ؟

دووەم:

رەنگە سڵەمینەوەی شاعیر بووبێت لە پلاری کەمئاستان کاتێك ناونیشانی گشتی ئەم ٣ دەقەی ناوناوە (خەونی سوریالی)، بەوەی دەکرێت ئەو لێکدانەوەیەش بکەین کە دەکرێت ئەم دەقانە لە جیهانی نەست و سوریالدا لەدایك بووبن، بێ دابران لە بەهرەمەندبوون لە کەرەسەکانی واقیع و دەوروبەر. بەڵام کاتێك دەکەوینە ناو گێژاوی دەقەکانەوە ئەوا زۆر نزیك دەبینەوە لە لۆژیك و واقیع و خودی خۆشمان.

بەکارهێنانی ( رەوڕەوە) لە دەقی دووەمدا رەگەزی میتافۆڕی سەرەکییە تیایدا، یەکیەتی بابەتیش هەر لە سەرەتاوە تا کۆتایی بوونی هەیە، پاڵەوانی دەقەکەش رەنگە کرمێك بێت! کرمێکی مشەخۆر!! رەنگ بگۆڕ! لە کۆتاییدا ئەم کرمە بە کردارێکی بایەلۆژی ساتیریی دەبێتە پەپوولەیەکی کەللە زل، سەری دەبێت بە سەری پشیله.. گەڕان لە دووی شەهوەت دەگاتە ئەو ئاکامەی جیهانی قەد باریکێك داگیر بکات و بەخت یاوەریی دەبێت، لە کاتێکدا سەرەتا لە خواردن و ناو مەنجەڵەوە دەرچووە!!

ڕەورەوەی ماشێن-->گالیسکەی منداڵان-->ڕەوڕەوەی فڕۆکە--> دوو چەرخەی شەمەندەفەرە بێ ویستگەکان = قۆناغ و کێشە جۆراوجۆرەکانی ژیان و جێهێشتنیان. ژینگەو هەوڵە جیاوازەکان و رۆڵی قەدەر تیایاندا، هێور بوونەوەی دوای غەڵبەغەڵبەکان.

 کۆتایی سەرەتاکان وەکو ئاشی ئاشەوان یان ڕەوڕەوە جیاوازەکان لەگەڕدا دەبێت تا ئەو کاتەی لە پەنا دارێك یان بن دیوارێك، یان ڤێللاو کۆشکێکی قەشەنگ دەوەستێت و لە خڕەخڕ دەکەوێت.

سێیەم:

وەك چۆن بێ ترس و بە جورئەتەوە دیمەنە شیعرییە نامەئلوفەکان کۆپلە جیاوازەکانی سەرەتاو ناوەندو کۆتایی شیعریەکانی لێک گرێدا، کە تەنیا مۆرکی خودی دنیای شاعیر بوون، بە مەعریفەو تێڕامان و تەکنێك و گەمە زمانەوانییەکان، گەیشتینە ئەوەی حەزی نوێبوونەوەی خودی شاعیری پێ کەشف بکەین، ئەوا لەم دەقەدا دوو بابەتی سەرەکی لە سەرەتاو کۆتادا بە قورسی حزوریان هەیە، چەند پارادۆکسێکی جودا لە نێوانیاندا خۆیان مەڵاس داوەو لە دەرگای نەستەوە دێنە ژوورەوەو سەرەتا سەرنجی هزرمان بەلای کەشی گشتیدا رادەکێشن و پاشان ئامادەیی لێكدانەوەمان لا دەخولقێنێ.. رەنگە لەیەکەم خوێندنەوەدا درك بە هەموو پێچوپەناکانی مەبەست و پەنهانەکانی دەقەکە نەکەین، ئەم قوڵ تێڕامانەیە  کارامەیی شاعیر پەرە پێدەدات و بەردەوامی دەبەخشن بە سووربوونی لەسەر شێوازە تایبەتەکەی خۆی، دوور لە کۆپیکردن و جوینەوەی دیمەنە شیعریە چەندبارەکانی شاعیرانی تر..

جارانێك بنیاتی ژیانی کۆمەڵایەتی لەسەر کۆڵەکەی هەڵە داەمەزرێت و بەردەوامیەتی دەبێت و لە ئاکامدا پەرتەوازەیی و لەدەستدانی متمانەو ئاسوودەیی تاك و کۆی لێ بەرپا دەبێت، یەکێك لە بنەما سەرەکی و گرنگەکانی ژیان ئازادی تاکەکەسییە بە مەرجێك زیان بە ئازادی گشتی و کەسانی تر نەگەیەنێت، بەڵام جارانێك لمۆزە باریکە درێژەکان خۆی وەردەدات لە کاروبارانی کەسانی دی و هێدی هێدی تام و رەنگی ژیان کاڵتر دەبێتەوەو وێڕای ئەوەی کێشە بەرپا دەکات، رەنگە لە نەتوانینی گۆڕیندا بێت کەسانێکی وا هەبن بیر لە هەڵهاتن بکەنەوە لێی، رەنگە ئەم نهێنیەش بێت لە پشت نەخشاندنی پارادۆکسی گۆڕینی میهرەبانی لانکە بۆ دێوەزمە!!

کلیلی کردنەوەی کۆدەکانی ئەم دەقە لەم ٤ کاراکتەرەدا چڕ دەبنەوە و وێنا کراون:

دێوەزمە --- کارمامز

ئەستێرە--- باڵندە

ئەمانیش دوو کۆمەڵە دیمەنە شیعریی دژ یەکیان پێك هێناوە.

وەك لە کۆتایی شیعرەکەدا دیارە، رەنگە هەڵهاتن لە ستەمی سەربازە دڵڕەقەکان بووبێت یان زوویریی و توڕە بوون لە ناجۆریی مرۆڤەکان و نا سیستەماتیكی، ئەوا دوو جۆر مردنی جیاواز کۆتاییەکان بەیەکدەگەیەنێتەوە ، دوا نیگاکردن لە ئەستێرە سەر کەشەکان کە رەنگە دنیابینی ناخ بێت، یاخود زەمینە شەقارە نەویەکان.

ئەم کورتە خوێندنەوەیە ، ڕۆچوون نەبوو بە سەراپا پێچ و پەناکانی دەقەکاندا وەك لەوەی تەنیا تێپەڕینێکی خێرای شێوازو فۆرم و خاسیەتەکانی ئەم جۆرە دەقانە بوو، جێهێشتنی سەراپای بۆ تێگەشتن و لێکدانەوەو خوێندنەوەکان بۆ ئیندیڤیجواڵی خوێنەران جێدەمێنێت، چونکە رەوا نییە دەقێکی کراوە لە یەك چەمکدا کورت بکرێتەوە.

لە سیما سەرەکیەکانی دەقە پۆستمۆدێرنەکان ئەوەیە پابەند نین بە یەك جۆر لە قوتابخانەی شیعریەوە، هێندەی لە پێکهاتەیەکی نوێوە بوارە جۆراوجۆرەکانی کاریگەر بوونی وەرگر دەخرۆشێنێت و داوای لێدەکات لە قاڵبی خوێندنەوە تەقلیدیەکان خۆ ڕابپسکێنێت، کاتێك خوێنەر خۆی لەبەردەم دەقێکی گشتیری جیهانیدا دەبینێتەوە وای لێ دەخوازێت پاڵنانێکی ناوخۆیی لەمەڕ دەقەکە لە حەزو فزوڵ تیا دروست بێت ئامادەگی حسی و هزریی تیا بخولقێنێت، دەقێکی نزیك لە خەمە هەمەجۆرەکانی مرۆڤی هاوچەرخەوە بەزمانێکی تایبەت تەکنیکەکانی زمان بخاتە خزمەتی بونیاتی دەقەوە، هاوتای رەوتی خێرای پێشکەوتن و گۆڕانکاریەکان بێت.. بێگومان زمان و تێگەشتنێکی جیاواز دەخوازێت.

لە کۆتاییدا گرنگە ئاماژە بەوە بکرێت، تا بزانین چەندێك چێژ لە خوێندنەوەی دەقێکی شیعریی دەبینین پێویستە بپرسین ئایا چاوەڕوانی چی لە شیعر دەکەین پێش خێندنەوەو کاتی خوێندنەوە؟ ئایا ئەو تێگەشتنە پێشینە چییە لە ناخماندا دەربارەی شیعر؟ ئەوسا دەتوانین بڕیار بدەین بەرەنجامی خوێندنەوەکانمان بۆ هەر دەقێك بەکوێ دەگات.

سێ سوریالیە خەون

(١)

-  ژوورەکانی هزر-

سەربانی هزر دڵۆپە دەکات

بەو تنۆکانەی لە دوورەوە

وەك ئەستێرەی کاروانکوژە

دەبریسکێنەوەو

کە نزیک دەبنەوە:

لە شیری و ئاویەوە-

دەگۆڕێن بۆ سوورێکی تۆخ.

لە دەرەوەی بازنە

خواروخێچەکانی ئێوارە قورمزیەکان

پانزە دەنکە سێو

دەوەستن بۆ پەڕینەوەی نۆتەیەك

بۆ ئەوبەر شەقامی چرۆکردن

هێشتا لەسەربانی هزرەوە

باگردێنەکانی زڕ داربەڕووەکان

 دەکەنەوە  (عەورەت)  کە تەنیا بیر لە

هەموو شتێك لەبەردەمیان

پان دەکەنەوە..

بە شمشاڵی قەرەجە دانسازەکانیشەوە

بە وەڕینی سەگە بەڕەڵاکانیشەوە

کە هەموو شەوێك

لەودیو دیوارەکانی هزرەوە

لە بەردەرگای خەونیکدا

خۆیان دەهاوێژنە نێو

کۆڵانە کش و ماتەکانی تەنیاییەوە

وەك ئەوەی لەسەر

پەراسووە شکاوەکانی ئەزمونێك شەڕ بکەن

ڕەوە سەگێك..

پەلکە زێڕینە هوشیارەکان

بە لۆچەکانی نێوچاواندا

زوویریی شەوە تۆزاویەکان دەخوێننەوە

چاوەڕوانی چاوداگرتنێکی

 پژمە بێدەنگەکانی شنە ماندووەکانن

تا پێکەوە

بێدەنگی دوورگە هێمنەکان ببزوێنن

هەتا لەگەڵ

دارسەرووە باڵا بەرزەکانی کەنار

 تا درەنگانی شەو

لە ڕۆژی لەدایك بوونیان

گۆرانی بۆ سەگە بێزارو توڕەکان بڵێن،

پاشتریش بە نمایشێکی کۆمیدیی:

لێزمە بارانەکانی هاوین!!

خەمە کاڵفامەکان بشۆنەوە

(٢)

- گالیسکەکان-

کرمێك لە ناو مەنجەڵەکەوە

دەرچوو

سەوزی گیایی

ڕەشی قەترانی

پاشتر

قاوەییەکی کاڵی مەیلەو خاکی

بە رەوڕەوەی گالیسکەکانەوە

لکا

چەند هەنگاوێ مابوو بۆ مەبەست

لەگەڵ یەکەم خولانەوەی رەوڕەوەکە

جیڕەیەکی شەکەتهێنی ئارەقاوی

ئاوازێکی نەسازی ژیانەوەی

دەدایە پووشەکان

لەهەمان کات

ڕەوڕەوەی ماشێنێکی نوێ

بەسەر جەستەی شەقامە مردووەکە

پیاسەی دەکرد..

خولی دووەم بە جیقە جیق

پاڵی بە ڕەوڕەوەوەدا

بەرەو پێشتر

لە هەمان سات

گالیسکەی تەختەی مناڵێك

لە گۆماوێکی تەنکی گرینۆکا چەقی..

سێهەم سووڕ لە پێش گەیشتن

لەگەڵ هەر جوڵەیەك

هەر ترپەیەك

هەر چرکە چرك کردنی کاژێرە پیرەکان

فڕۆکەیەك رەوڕەوەکانی هەڵدەکێشا..

دواتر

خڕەخڕی ڕەوڕەوەی شەمەندەفەرە-

بێ وێسگەکان

لەگەڵ غەڵبەغەڵبی حەشاماتەکە

هێوربووەوە.

کرمەکە بووە

پەپولەیەکی گەورەی سەر پشیلە

بە گوڵێکی سەوسەنی قەد باریکەوە

نیشتەوە

(٣)

- دوماهیەکان-

ساتێك نیشتمان دەبێتە

دێوەزمەو

دەست لە بینەقاقایان گیر دەکا

کارمامزەکان ڕادەکەن..

ڕادەکات بە دوایاندا:

ڕووەو دەریای ڕەش و ئیجە

لە پاتراو ئامۆنیا

لە بن سێبەری دارپرتەقاڵێکدا

پشوو ئەدەن

دەبێتە ملێکی درێژو

بەسەر دیوارەکاندا ورد دەبێتەوە..

لەوێی نامۆ

نیشتمانێك ئاشنا دەبێت

جنێو نادات

بەو ڕووناکیە دوورانەی

لە ناو تاریکیەکان هەڵدێن

وەك ئەو ئەستێرە ماندووەی

تاریکایی تەنگی پێهەڵدەچنێ

ملی درێژ ناکا بەسەر هەورەکاندا

ورد بێتەوە-

لەو مەلانەی: دوورتر دەفڕن

بەرەو بەستەڵەکی باکور

تا بە هێمنی باڵەکانیان

لە پەل و پۆ دەکەوێت

دوا نیگا دەکەن

لەو ئەستێرە خامۆشانەی

لە گۆمە بێدەنگەکانەوە

چاویان بڕیبووە

شوێن پێی کانیلە ڕێبوارەکان

کە بە پۆستاڵە سوورەکانی

سەربازە بێ بەزەییەکان

پان بووبوونەوە

لە دوماهی تولە ڕێکانی

چرکە پیرە ماندووەکان