ئەدەبی زانستییانە ناونیشانێکە بۆ هەوڵەکانی «پێشەوا کاکەیی»ـى دادەنێم، کە لە دەقەکانیدا تەقـەڵای ئاشتکردنەوەی سروشت و مرۆ دەدات. ئاخر هەر لە ئەزەڵەوە مرۆ وای ڕوانیوە كه‌ خۆی لە گەردوون قەبەترە و چۆن «بوون»ـی لە خزمەتدایە، بەو چەشنە لە دەقەکانیشدا خۆی بەسەر سروشت و گەردووندا دەسەپێنێت.


«گەردووننامە»ی پێشەوا کاکەیی،
دووەم کتێبی بڵاوکراوەکانی نووسیار بڵاوکرایەوە.

 

        بڵاوکراوەکانی نووسیار لە یەکەمین دەرکەوتنیدا، لە زنجیرە کتێبی «خەرمانەی نووسیار» کتێبی «گەردووننامە»ی پێشەوا کاکەیی چاپ و بڵاو دەکاتەوە.

        ئەم بەرهەمە: لە ماوەی ساڵانی ٢٠١٥ بۆ ۲۰۱۸ نووسراون، پێک هاتووە لە ۱۰ شیعر، لە دووتوێی ١٠٨ لاپەڕەدا. کە کاری ڕێنووس و هەڵەچن: وشیار عەلی، بەرگ و نەخشەسازی ناوەوە: محەمەد زاری ئەنجامی داوە، هەروەها لە چاپخانەی کارۆ لە سلێمانی چاپ کراوە.

       ئەم بەرهەمە: ئەزموونێکی نوێی شاعیرە، کاکەیی لەم بارەوە دەڵێت: ئەم بەرهەمەم: لەمەڕ دونیای فیزیکی و میتافیزیکییەوەیە، لە لایەکەوە خۆدانەوەیە بەر حیکمەی بوون و لەلایەکی دیکەشەوە زمان چۆن دەڕوانێتە ئەو دوو دیوە، چۆن زمان دەخاتەوە نێو ماڵی بوون. ئەوەی من گەرەکمە بيكه‌م، ئه‌وه‌يه‌ هاوسەنگییەک بۆ وشە بگێڕمەوە و چیدی وشە لە خودێتیی مرۆڤدا قەتیس نەکرێتەوە. قووڵبوونەوە لە شەو، یان تەنیایيی چەکچەکیلەیەک، سەفەرکردن بە نێو جیهاندا یان چوونەنێو-جیهانه‌وه‌ بچووک نەکرێتەوە بۆ خودێتی(ـى من و تۆ و ئێمە)، بەڵکوو کارکردن بێت لەسەر شەو، گەردوون وەک ڕووبەری گشتی، ئەستێرە، یان هەرهەسارەیەکی دیكه‌، بگرە گەمەی مەیموون، ڕوانین لە گیاندار، جوانيی ڕووەک، ڕامان لە باڵندە و... تا دوایی. لە ڕووبەرێکی گشتیدا خۆی وەک خۆی بناسرێت و خۆی لە کایەی شیعریدا وەک خۆی بەشدار بێت، نەک ببنە کەرەستەیەکی شیعری بۆ خودێتیی شاعیر. هاوکات، گفتوگۆیەک لە نێوان «یاسین حوسێن و پێشەوا کاکەیی،» لەمەڕ «شەونامە، بە تامی ڕۆشنایی» ئەنجام دراوە، کە شیعرە دەپاڵ گەردووننامەدا. هەروەها، «شەنیار جەلال» خوێندنەوەیەک بە نێوی: «ئەدەبی زانستییانە و زانستی ئەدەبییانە» بۆ کتێبەکەی نووسیوە.

 

        «شەنیار جەلال» لەبارەی دەقی شەونامەی نێو گەردووننامە، دەڵێت:

       ئەدەبی زانستییانە ناونیشانێکە بۆ هەوڵەکانی «پێشەوا کاکەیی»ـى دادەنێم، کە لە دەقەکانیدا تەقـەڵای ئاشتکردنەوەی سروشت و مرۆ دەدات. ئاخر هەر لە ئەزەڵەوە مرۆ وای ڕوانیوە كه‌ خۆی لە گەردوون قەبەترە و چۆن «بوون»ـی لە خزمەتدایە، بەو چەشنە لە دەقەکانیشدا خۆی بەسەر سروشت و گەردووندا دەسەپێنێت. ھەروەتر لێرە و لەوێ قامکبەدەستی چوون کاکەیی دەخوێنینەوە، دەروونمان گـوڵاوپژێن دەکات. ئاخر گرنگییەکەی لەوەدایە بەسەر تەختەشانۆی تاریکییەوە سەمای ڕووناکیمان نیشان دەدات. ستێرکی وێنەکێشمان نیشان دەدات بە ترووسکەبۆیەی دەست‌ و قامکی.

 

        «یاسین حوسێن» لەبارەی دەقی شەونامەی نێو گەردووننامە، دەڵێت:

        ئەم هەوڵەی تۆ جێی دەستخۆشییە كاكە پێشەوا، بە تایبەت لەگەڵ ئەو ڕستەیەدام، کە دەڵێیت: «چیدی شەو تاریک نییە.» ڕۆژ ڕووناكییەكی نییە، ئه‌گەر شەو ڕۆشنی نەكات، گەشاوەييی ڕۆژ گەشاندنەوەی شەوە، دۆزینەوەی ڕووناكیی شەو كارێكی گرنگە، چونکە ئه‌گەر لە شەودا نەبینیت، بینینی ڕۆژ مانای نییە. لە شەودا تاریكییەک نییە، جگە لەو نابیناییەی مرۆڤ كە بەسەر شەودا سەپاندوویەتی. پرسیار ئەوەیە ئه‌گەر چاو و زمان نەبـێت، مرۆڤ چۆن ڕووناكی و تاریكی بە وشەكانی وەسف دەكات، بەڵام ئەگەر ئاگاهیی مرۆڤ كار بكات كە سروشتی بوونە، ئەوا لە شەودا باشتر دەبینێت و لە بێدەنگیدا باشتر دەدوێت. ئاگاهی واتە دۆزینەوەی تەواوی بوونەكان لەناو خوددا.

 

دسته: هەواڵی هونەری