میدیا خۆشناو

ئەفسووس ڕۆمانی بەڕێگاوە بەزمانی کوردی نووسراوەتەوە، گەرنا ئێستا یەکێک دەبوو لە ڕۆمانە پێشەنگەکانی جیهانی، بۆیە پێویستە هەرچی زووە ئەم ڕۆمانە لای وەرگێڕانی لێبکرێتەوە و بچێتە سەر زمانە زیندووەکانی جیهان، خزمەتێکی گەورە به ئەدەب و فکر و باڵایی مەعریفە و ڕووانینی کورد نیشان گەلان دەدات.

 

رۆمانی 'بەڕێگاوە'

"جیهانێکی تری خوێنەر"

 

میدیا خۆشناو

 

ڕۆمانی بە ڕێگاوە یەکێک بوو لە دەگمەنترین ئەو ڕۆمانە کوردیانەی کە  زیاتر لە ئاست چاوەڕوانی و پەرۆشی من بوو بۆ خوێندنەوەی.

 

ئەرک و وەزیفەی نووسەری سەرکەوتوو هەر ئەوەنییە کە بنووسێت، بەڵکو دەبێت بزانێ بۆچی و بۆ کێ دەنووسێت؟ 

بزانێ خوێنەرەکانی تا چ ئاستێک، قوڵبوونەوەیان هەیە بۆ ژانرەکانی نووسین، هەتا دەبێ شارەزایی ئەوەیشی هەبێت خوێنەرەکان لە چ بارێکی ئابووری! کۆمەڵایەتی و سیاسین، چوون ، لە کۆتاییدا ، ئەم دەقە دەبێتە هی خوێنەر، ئەوە خوێنەرە دەقی نووسەر شەن و کەو دەکات و، باڵایی و ئاست بەرزی نووسەر دیاریدەکات.

 

ڕۆمانی بەڕێگاوە،کە سەرەتا بە ڵاڵ کردنی خەڵک و بەستانەوەی "نارسیس" و گرێ کوێرەی نهێنییەکان و پەرۆشی نارسیس بۆ دۆزینەوەی باوکی و ڕەچەڵەکی . کوشتن و شەڕانگێزی و باج دان بە بەخوێنی مرۆڤەکان و چێژ بینین لە قڕکردن و پارچەپارچەکردنی مرۆڤ و پێکدادانی ئاین و شارستانییەکان و ململانێی ئامۆزاکان بۆ دەسەڵات دەستپێدەکات، تا دەگاتە ئەوەی "نارسیس" هەوڵی خۆکوشتن بدات، لێ دواسات پەشیمان دەبێتەوە.

 

کات لە بەڕێگاوە

 

کات: کاتی ڕۆمانەکە لە ساتی فەرمانڕەوایی 

میر ئەمبێز دەست پێدەکات، تا گەڕانەوەی دەسەڵات بۆ نەوەکانی کە زیاتر لە نیو سەدە ساڵ مەزندە دەکرێت.

 

شوێن

 

شوێن: زیاتر ڕووداوەکان لە شەقڵاوەو دەورووبەری دەسووڕێنەوە

گۆڕی نێرگزان: دەکەوێتە نێوان دوو گوندی دەرەوەی شەقڵاوە

- شاری قەچووچان گەڕێکی شەقڵاەوە یە.

- هەرێمی فومەن شارێکی باکوری ئێرانە.

- هەرێمیئەشکەوت و چیایان تەوێڵە و بیارە و خوڕماڵە....تاد.

 

ڕووداوەکانی ناو ڕۆمانەکە

ڕووداو: هەموو ڕووداوەکان خۆی لە شەڕانگێزی و کوشتن و ژیانی چەرمەسەری و لێکدابڕان و پێکدادانی ئاینەکان و حەز بۆ وەرگرتنی دەسەڵات دەبینێتەوە.

 

کارەکتەرە سەرەکییەکان

 

کارەکتەر: پاڵەوان و کارەکتەر "نارسیس" ی کوڕی "ئۆدیب"ە

لە گەڵ "میخۆی جولەکە"، "مەلاخدری بەخورتی" و " قۆیتاسی کوڕی قریاقۆس"ە

 

زمان لە لای نووسەر

 

نووسەر فرە دەوڵەمەندە لە زمان زۆر شاڕەزاییە لە زمان و بن زمانەکان، چەندەها وشەو و زاراوە هەن لە ڕێگای ئەم ڕۆمانەوە نوێکرانەتەوە،

لەوانە (قەتاندن، قەراش قەری، جەخار، 

پۆڵاو کوڕۆژ، هەڵزنان... هتد).

 

سەڕنج ڕاکێشترین دەقی ئەدەبی کوردی.

ئەتوانم بڵێم "بەڕێگاوە" تەنها ڕۆمانێکی ئاسایی و تەقلیدی نییە، ڕۆمانێکە خوێنەر ماندوو و پەرۆش دەکات، بە وەڵامی هەر پرسیارێک، پرسیارێکی ترت لا درووست دەبێت، خەمبار و شۆکت دەکات.

هەڵبەتە نووسەر زۆر لێهاتوانە توانیوویەتی واقیعی کۆمەڵگەکەمان کە پڕیەتی لە کوشتن و بڕین، لە ڕێگەی مێژووەوە بە شێوازێکی فانتازیا بگەیەنێت بە خوێنەر.

 

لە کۆتاییدا ئەتوانم بڵێم:

"بەڕێگاوە" تەنها ڕۆمانێک نییە، بەڵکو جیهانێکی تری خوێنەرە!

مەحاڵە تۆ خوێنەری "بەڕێگاوە" بیت و هەست نەکەیت خۆت کارەکتەری

نێو ڕۆمانەکەی! ماوە بێژم کە  دڵشاد کاوانی 

نووسەرێکی گەورە و خاکی و مرۆڤدۆستە.

ئەفسووس ڕۆمانی بەڕێگاوە بەزمانی کوردی نووسراوەتەوە، گەرنا ئێستا یەکێک دەبوو لە ڕۆمانە پێشەنگەکانی جیهانی، بۆیە پێویستە هەرچی زووە ئەم ڕۆمانە لای وەرگێڕانی لێبکرێتەوە و بچێتە سەر زمانە زیندووەکانی جیهان، خزمەتێکی گەورە به ئەدەب و فکر و باڵایی مەعریفە و ڕووانینی کورد نیشان گەلان دەدات.

سوپــــاس بۆ دیارییـە بەنرخەکەتان پێشکەشی ئەدەبیاتی کوردستان کرد.