سامان حسینی
دڵنیام هه‌ر ئێستا كه من ئه‌م ئه‌زموونه دۆڕاوه‌م به كۆڵی ماندووم‌دا داوه له شه‌وێكی زستانی‌دا به ملوێنها زارۆكی وه‌ك ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی خۆم له كاتێكدا باوكیان چیرۆكی "یه‌زدان‌و شه‌یتان"یان بۆ ئه‌گێڕێته‌وه سه‌رله‌سه‌ر ڕان و له گوێی سۆبه‌یه‌كی‌په‌تڕۆڵی خه‌ون به یاخی‌بونێكی شه‌یتانیه‌وه ئه‌بینن‌و دڵگرانن له بێ‌به‌زه‌یی بوونی خوداوه‌ندگارو خه‌می ئه‌وه له ئارادایه ئه‌وانیش هه‌ر هه‌مان ئه‌زمون و سه‌راب‌و دۆڕان و مه‌رگه‌ساته‌كه‌ی ئه‌و دووپات بكه‌نه‌وه.
یهزدان به شه‌یتانی فه‌رموو: كڕنووش به‌ره بۆ مرۆڤ. شه‌یتان كڕنووشی نه‌برد وتی: ئاگر منه‌تباری خاك نییه. یهزدان تووڕه بوو فه‌رمووی: كڕنووش یان نه‌فره‌ت؟ هه‌ڵبژێره! شه‌یتان وتی: كڕنووش به‌رم یان نه‌یبه‌م هه‌ر نهفرهتلێكراوم. یهزدان فه‌رمووی: ده‌بڕۆ به نه‌فره‌تی یهزدان بی. شه‌یتان ڕۆیشت...
ـ چوو بۆ كوێ؟ شه‌یتان چوو بۆ كوێ؟
ئه‌مه پرسیاری ئه‌و منداڵه ده‌م به پرسیاره بوو كه سالانێكی دوور به‌ر له ئێستا له شه‌وێكی چله‌ی‌جستان‌داو له‌به‌ر زۆپایه‌كی‌په‌تڕۆڵی‌دا سه‌ر له سه‌ر ڕانی باوكی له‌كاتێك‌دا باوكی چیرۆكی یه‌زدان‌و شه‌یتانی بۆ ده‌گێڕایه‌وه له به‌رامبه‌ر ته‌وژمی نه‌فره‌ته‌كه‌ی یه‌زدان‌دا خه‌می شه‌یتانی خواردبوو، بۆیه پرسیبووی:
- چوو بۆ كوێ؟ شه‌یتان چوو بۆ كوێ؟
باوك هه‌رچه‌نده پێی‌وابوو تائه‌و ساته‌وه‌خته‌ش هه‌ر ملكهچی خواوه‌ند نهبووهو وه‌ك هه‌میشه له به‌رامبه‌ری‌دا ڕاوه‌ستاوه به‌لام بۆ ئه‌وه‌ی نه‌بێته خه‌یاڵێكی ناخۆش بۆ كوڕه بچكۆلانه‌كه‌ی بێده‌نگ بوو، به‌لام زارۆكه هه‌ر ده‌سبه‌ردار نه‌بوو بۆیه باوكه بۆ پاساو وتی: به‌رنه‌فره‌تی یهزدان كه‌وت كوڕم!
ـ ئه‌زانم نه‌فره‌تی لێكرا به‌لام ئه‌ی چوو بۆ كوێ؟
باوكه نه‌یده‌زانی شه‌یتان چووه بۆكوێ هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ی ده‌زانی كه له خوا یاخی بووه‌و به‌ڵێنی داوه مرۆڤ له ڕێبازی خواوه‌ند چه‌واشه‌و گومڕا بكا كه‌چی سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش دڵنیابوو ئه‌گه هه‌موو مرۆڤی سه‌رزه‌وی گومڕا كردبێ، ئه‌وی گومڕا نه‌كردوه چونكه ئه‌وه‌تا ئێستاشی له‌گه‌ڵ‌بێ هه‌ر به‌نده‌یه‌كی ملكه‌چیه‌تی... چۆن ئه‌وه‌نیه به چاوی خۆی ده‌سه‌لاتی خۆی‌و نوێنه‌ره زه‌مینییه‌كانی تاقی‌ئه‌كاته‌وه‌و هێشتاش هه‌ر سپاسگوزاره.
مناڵه‌كه له‌به‌رامبه‌ر پرسیاره‌كه‌ی‌دا سام‌و دڵه‌ڕاوكه‌یه‌ك له چاوانی باوكی‌دا به‌دی ئه‌كا، كه‌چی سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش سامی باوكی له‌و پرسیاره ئه‌وه‌نده‌ی‌تر ئازای ئه‌كا كه بڵێ:
- به‌لام تۆ له چیرۆكی ئاده‌میزادیش‌دا وتت مرۆڤ به هۆی خواردنی سێوێك له فیرده‌وس ده‌ركراوه‌و له‌وێش هه‌ر نه‌فره‌تی لێكراوه. باشه ئه‌وه ئه‌و خواوه‌نده‌ی تۆ بۆ ئه‌وه‌نده بێ‌به‌زه‌ییه؟ بۆهه‌ر سه‌رقاڵی نه‌فره‌ت‌كردنه كه‌چی تۆ هه‌رئه‌ڵێی نا ڕه‌حمه‌ته ڕه‌حمه‌ت.
باوكی سه‌رله‌نوێ به ده‌نگێكی هیوابراو وتیه‌وه:
- ئه‌رێ كوڕم ڕه‌حمه‌ته ڕه‌حمه‌ت.
مناڵه‌كه‌ی سالانێك له‌وه پێش سالانێك له‌وه‌دوا هه‌ستی كرد نه‌فره‌ته‌كه‌ی خواوه‌ند ئه‌ویشی گرتۆته‌وه وتی:
- خۆمن شه‌یتان نیم ئه‌ی بۆ بارانی غه‌زه‌ب به‌سه‌رما ئه‌بارێ؟
له‌وكاته‌دا باوكی مردبوو ئینا ڕه‌نگه بیوتایه:
- چونكا فه‌رمانبه‌رو گوێ‌له‌مست نی...
ئه‌وكات كه ئه‌و كوڕه ئه‌و پرسیاره‌ی ئه‌كرد باوكیشی به‌ر نه‌فره‌تێكی ڕه‌ش كه‌وتبوو، نه‌فره‌تێكی ئه‌وه‌نده ڕه‌ش كه له گۆڕی په‌ستێوێ ئینا ڕه‌نگه بشیوتایه:
- ده‌ی‌ئه‌گه‌ر ئازای، خۆت له نه‌فره‌تی ڕزگاركه!
به دڵ‌ده‌یویست له نه‌فره‌تی رزگار ببێ به‌لام بیری خۆڕزگاركردن له نه‌فره‌تی خواوه‌ند نیازی به ولامی پرسیارێك هه‌بوو
- شه‌یتان له كوێ‌یه؟
- ئه‌گه شه‌یتان یاخی بووبێ له یاسای یهزدان، ئه‌ی‌چ شوێنێك له ده‌ره‌وه‌ی ئه‌و یاسایه‌یه؟
بیری‌دێته‌وه ئه‌وكاته‌ی كه باوكی چیرۆكی"یه‌زدان‌و شه‌یتان"ی ته‌واو كردبوو خۆی له‌و پرسیاره دزیبۆوه...ئه‌و، ئه‌وكات پێی‌وابوو باوكی ڕقی له شه‌یتانه بۆیه شوێنه‌كه‌ی ده‌ستنیشان ناكا به‌لام ئێستاكه دڵنیایه كه ئهویش هه‌ر ولامی ئه‌و پرسیاره‌ی نه‌زانیوه به‌هه‌مان شێوه كه بۆخۆی نایزانێ‌و هه‌نووكه ئاماده‌یه هه‌زار سوێندو قوڕئان بخوا كه شوێنی نیشته‌جێ‌بوونی شه‌یتان له زانستی هیچ ئاده‌میزادێك‌دا نیه...
مناڵه گه‌وره‌كه هه‌رچه‌نده هه‌ر نه‌یتوانی بزانێ شوێن‌و پێگه‌ی ڕێبوارانی ڕێبازی شه‌یتان له كوێیه‌و هه‌رچه‌نده ده‌شیزانی كه هیچ شوێنێك نیه له ده‌ره‌وه‌ی یاسای یهزدان بێ، به‌لام خه‌ونی ڕزگاربوون له نه‌فره‌تی یهزدان ئاراو قاراو حه‌جمینی له‌به‌ر هه‌ڵگرتبوو تائه‌وه‌ی به ناچار ڕۆژێك له ڕۆژان شوێن قه‌تاره‌ی ئه‌و تارماییه كه‌وت كه خه‌ڵكی ده‌یانوت هێماكانی شه‌یتان له نێوچاوانیان به‌دی ده‌كرێ. پێوشوێنی تارماییه‌كه‌ی گرته‌به‌ر وه‌ك تروسكاییه‌ك كه پێوشوێنی تاریكی بگرێ به‌لام مه‌خابن هه‌تا زۆرتر ده‌چووه پێش، تارمایی دوورتر ئه‌كه‌وته‌وه ئه‌م هه‌ر ده‌ڕۆی‌و تارماییش هه‌ردور ئه‌كه‌وته‌وه به‌لام ئه‌و هه‌ر هه‌وڵی‌ئه‌دا كه هیوابڕاو نه‌بێ له تێكوشانه‌كه‌ی له‌پێناو ڕزگاربوون له نه‌فره‌تی یه‌زدان‌و دواجار ڕۆژێك له ڕۆژان هه‌ر بگاته باره‌گای شكۆمه‌ندو مه‌زنی شه‌یتان.
به‌مجۆره كوڕه دوای هه‌زاران شه‌وو ڕۆژ عه‌ودا‌ڵ‌بوونی به‌شوێن تارماییه‌كه‌ی شه‌یتان‌دا ڕۆژێك له ڕۆژان كاتێ به هه‌موو هێزیه‌وه هه‌ستی به سێبه‌ری ڕه‌های یهزدان كرد به‌سه‌رسه‌ریه‌وه ڕێك ئه‌و ڕۆژه بوو كه ئه‌وه‌نده ساڵه‌یه شوێن ئه‌و كاروانه یه‌زدانیه كه‌وتبوو كه بۆ فریودانی خه‌ڵك ئه‌یانوت:
ـ ئێمه به‌ره‌و مه‌كۆو باره‌گای مه‌زنی شه‌یتان به‌ڕێوه‌ین
سه‌ره‌ڕای ئه‌مه‌ش هێشتا هه‌روا كۆڵنه‌ده‌رانه له‌پێناو گه‌یشتن به ئامانجه‌كه‌ی چالاكی ده‌كردو كه‌مترین گومان‌و دوودڵی له ده‌رونی‌دا چه‌كه‌ره‌ی نه‌كردبوو واته به‌و ڕاده‌یه به‌رچاوی ڕوون نه‌ببۆوه ببینێ ئه‌گه‌رچی ئه‌و قه‌تارچیانه‌ی به‌ناو ڕوه‌و شه‌یتان له‌ڕواڵه‌ت‌دا شه‌یتانخوازو له یهزدان یاخین به‌لام به دزی‌و له بنه‌وه هه‌زارجار زۆرتر سه‌رشۆڕو زه‌بونترن له ملكه‌چه‌كانی به‌رقاپی یهزدان. به دزی نوێژ ئه‌كه‌ن ڕۆژو ئه‌گرن‌و جیهاد ئه‌كه‌ن به‌لام كه لێ‌یان ئاشكرا ده‌بێ ئه‌ڵێن نا ئێمه له‌خوایاخین ئێمه ناڕازین به به‌شی خوا.
كاتێ كه زیاتر به‌رچاوی ڕوون بۆوه‌و به ته‌واوی له‌و ڕاستیه تێ‌گه‌یشت وتی:
ـ مادام ئه‌م كاروانه درۆزنه‌و هیچ فڕی به‌سه‌ر ناوه‌رۆكی ڕاسته‌قینه‌ی شه‌یتانه‌وه نیه بۆ خۆم به ته‌نیا به‌شوێن شه‌یتان‌دا وێڵ‌ده‌بم. وێڵ بوو…
ڕۆیشت‌و ڕۆیشت‌و ڕۆیشت به‌لام تارمایی شه‌یتان به‌هه‌ر هه‌نگاوێكی ئه‌و هه‌زار هه‌نگاو دورتر ئه‌كه‌وته‌وه وتی:
ـ بێت‌و نه‌بێ یهزدان فووی لێ‌ئه‌كا.
ته‌مه‌نی هه‌روا به‌ره‌وژور ده‌چوو به‌سالاچوو سه‌روڕیشی تاڵی‌ڕه‌شیان تیا نه‌ما پیربوو ئه‌ژنۆكانی سست‌و بێ‌هێزبوون ته‌نانه‌ت واپێده‌چوو شه‌یتان له بنه‌وه داوای لێ‌بوردنی له یهزدان كردبێ به‌لام ئه‌و هه‌رنه‌گه‌یشته شه‌یتان ئه‌وه‌بوو كاتێ غه‌زه‌به گه‌وره‌كه‌ی یهزدان به‌سه‌ر سه‌ریه‌وه قورسایی كرد ئه‌و كات ئیتر به ته‌واوی دڵنیای دڵنیابوو كه شه‌یتان ئاسه‌واریشی نه‌ماوه جا یان به‌خشراوه یان ئهویش غه‌زه‌بی لێ‌گیراوه‌و له دۆزه‌خ په‌ستێندراوه یان ئه‌وه‌ی كه هه‌ر له سه‌ره‌تاوه نهبووهو به درۆ ناونراوه.
ئالێره بوو كه بیری قسه‌كه‌ی باوكی كه‌وته‌وه:
ـ ده‌ی‌ئه‌گه ئازای خۆت له نه‌فره‌تی ڕزگار بكه.
ئه‌وكات ئه‌و شتانه‌ی ئێستای نه‌ده‌زانی ئه‌گینا ئه‌یوت:
ـ وه‌لڵا شه‌یتان زۆر ڕزگاربووه نۆبه‌ی منه!
كه‌س له نه‌فره‌تی ڕزگار نابێ ته‌نانه‌ت ئه‌و، ئه‌و نه‌ك هه‌رله نه‌فره‌تی ڕزگار نه‌بووه به‌ڵكوو ته‌نانه‌ت زۆرتر له هه‌میشه ده‌سته‌وستان‌و پێملیه‌تی هه‌ربۆیه بیری كرده‌وه جارێكی‌دیكه‌ش ملكهچی ببێ هه‌ر وه‌ك جاره‌كه‌ی
پێشوو، به‌لام ئه‌مجاره‌یان بۆ هه‌میشه. هه‌مان ئه‌و ملكه‌چ‌بوونه‌ی كه به منداڵی‌و له‌كاتی گێڕانه‌وه‌ی چیرۆكی "شه‌یتان‌و یهزدان" له‌لایه‌ن باوكیه‌وه گه‌مه‌ی پێی‌ئه‌هات كه‌چی ئه‌وه‌تا ئه‌مڕۆ دیسانه‌وه داوێن‌گیری بۆته‌وه
جاری‌یه‌كه‌م ده‌ستی به‌ره‌و ئاسمان هه‌ڵبڕی‌و وتی:
ـ یه‌زدانی مه‌زن بمبوره...
یه‌زدانی مه‌زن ولامی نه‌دایه‌وه به‌لام لێی‌خۆش‌بوو لێخۆش‌بونێك كه ته‌نانه‌ت نه‌فره‌ته‌كه‌ی به جۆرێك له جۆره‌كان زۆرتر كرد به ناچار دیسان بیری شه‌یتان كه‌وته‌وه كه وتبووی :
ـ كڕنووش به‌رم یان نه‌یبه‌م هه‌ر نهفرهتلێكراوم.
ئه‌وه‌بوو كه سه‌رله‌نوێ به هێزو هیوایه‌كی‌تره‌وه به‌ره‌و بنكه‌و باره‌گای شه‌یتان‌خوازه‌كان ملی‌ڕێی گرته‌وه‌به‌رو ئه‌وه‌تا ئێستا بۆ جارێكی دیكه‌ش نه‌فره‌تی یهزدان دیسانه‌وه ئاوقای بۆته‌وه.
كوڕه‌ی شه‌یتان‌خواز له‌یه‌ك كات‌دا هه‌ستی كرد هه‌ر له سه‌ره‌تاوه هه‌ڵخه‌ڵه‌تاوه‌و ده‌ربازبوون له ده‌سه‌لاتی یهزدان جگه له خه‌یاڵێكی‌خۆش شتێكی دیكه نیه به‌لام زورتر له‌و نه‌فره‌ته‌ی یهزدان كه گه‌مارۆی دابوو نه‌فره‌تێكی قووڵتر له باوكی سه‌رتاپای ڕایه‌ڵ‌و پۆی له‌شی داگرت:
ـ باشه ئه‌و پیاوه خوێڕیلكه‌یه كه هه‌موو ئه‌و ڕێگایانه‌ی خه‌ون‌و ئاواتی تاقی كردبونه‌وه بۆچی به‌رله‌وه‌ی من ئه‌م هه‌موه ببمه ده‌سته‌چیله‌و گاڵته‌جاڕی شه‌یتان‌خوازه درۆزنه‌كان تێی‌نه‌گه‌یاندم؟
باوكی له ژوری‌سه‌ری‌دا ولامی دایه‌وه:
ـ من ئه‌وه‌ی كه زانیم وتم، ئه‌وه‌تۆبووی كه ئه‌ڤین‌و خه‌ون‌و خه‌م سوزو هیوای‌ناكام داڵده‌ی دابوی‌و گێژی خه‌یالات‌و به‌ختی ڕه‌شت بووی‌و گوێی بیستنی ڕاستیه‌كانت نه‌بوو.
خۆزگه‌ی خواست باوكی نه‌مردایه‌و له‌یه‌ك كات‌دا هه‌زار پرسیاری به‌گژدا بكردایه له‌یه‌ك‌كات‌دا شه‌رمه‌زاری هه‌ردوو جیهانی بكردایه له‌یه‌ك كات‌دائه‌م هه‌موو گاڵته‌ی كه پێی‌كرا بخستایه ئه‌ستۆی‌و پێی‌بسه‌لماندایه كه باوكه‌كان ده‌بنه هۆی ئه‌وه‌ی كه منداڵه‌كان زۆر به سانایی ببنه گاڵته‌جاڕو قوربانی یه‌زدان‌په‌ره‌سته به ڕواڵه‌ت‌شه‌یتان په‌ره‌سته‌كان تاكوو گیرفان‌و بن زگیانی پێ تێر بكه‌ن.
تازه له دوای چوان نه‌چی باشه ڕابردوو به كه‌س ناگه‌ڕێته‌وه ئاوای به خوی وت: وتی:
ـ ئه‌وه‌ی نه‌ده‌بوو ببێ، بوو. هه‌ربۆیه ئه‌مجاره‌یان بڕیار ده‌ده‌م نه‌ك هه‌ر خۆم به ده‌سته‌وه‌بده‌م به‌ڵكوو ده‌بێ له‌هه‌وڵ‌دابم
خۆشم خۆم به نوێنه‌ری یهزدان بناسێنم‌‌و هه‌وڵ‌بده‌م هه‌موولایه‌ك كڕنووشم بۆبه‌رن‌و به‌مجۆره ڕه‌نگه له پۆست‌و پله‌و پایه‌ی خوداوه‌ندی‌دا كارێكم پێ بكرێ. هه‌ربۆیه ده‌بێ ئه‌م ئه‌زموونه به جۆرێك له‌جۆره‌كان ڕاگوێزمه به‌ره‌ی داهاتوو. وتی:
ـ هه‌رچه‌نده ئه‌مه زۆرله‌من ناوه‌شێته‌وه به‌لام دڵنیام له‌گه‌ڵ سه‌ربزێویه‌كه‌م‌دا هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ی جیاوازی هه‌یه كه‌له‌میان‌دا ئیتر له‌خه‌ون‌و خه‌یاڵ‌دا نغرۆ نابم‌و هه‌ڵناخه‌ڵه‌تێم ته‌نانه‌ت ڕه‌نگه بتوانم زۆركه‌سیش له فریوخواردن ڕزگار بكه‌م.
ئه‌گه‌رچی یهزدان كوڕه‌ی نه‌به‌خشی (جاری دووهه‌م) به‌لام كوڕه بڕیاری دا ئه‌مجاره‌یان بۆهه‌میشه واز له شه‌یتان‌خوازی بێنێ‌و تاوابێ ئه‌و ڕێبازه به درۆ بزانێ. به‌لام ده‌ی باشه ئێستا ده‌بێ چ بكا؟
به‌داخه‌وه ئه‌و تازه سه‌رانسه‌ری ته‌مه‌نی به‌ختی وه‌همی شه‌یتان ببوو بۆیه به باشی تێگه‌یشتبوو كه ناجوامێرانه بۆته قوربانی خه‌ونی كڕنووش‌نه‌بردن‌و ئه‌بێ تازه بۆهه‌تاهه‌تایه هیوابڕاویش بێ له به‌ره‌كه‌ت‌و ڕه‌حمه‌تی یهزدان بیری‌كرده‌وه:
گرینگ نیه... دیسان ده‌ڵێم گرینگ نیه به‌لام ته‌نیا داخێكم هه‌یه داخێك كه له سه‌ر جه‌رگ‌و دڵم چه‌كه‌ره‌ی كردوه ئهویش ئه‌وه‌یه كه دڵنیام هه‌رئێستا كه من ئه‌م ئه‌زموونه دۆڕاوه‌م به كۆڵی ماندووم‌دا داوه له‌شه‌وێكی زستانی‌دا به ملوێنها زارۆكی وه‌ك ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی خۆم له كاتێكدا باوكیان چیرۆكی "یه‌زدان‌و شه‌یتان"یان بۆ ئه‌گێڕێته‌وه سه‌رله‌سه‌ر ڕان و له گوێی سۆبه‌یه‌كی‌په‌تڕۆڵی خه‌ون به یاخی‌بونێكی شه‌یتانیه‌وه ئه‌بینن‌و دڵگرانن له بێ‌به‌زه‌یی‌بوونی خوداوه‌ندگارو خه‌می ئه‌وه له‌ئارادایه ئه‌وانیش هه‌رهه‌مان ئه‌زمون‌و سه‌راب‌و دۆڕان‌و مه‌رگه‌ساته‌كه‌ی ئه‌و دووپات بكه‌نه‌وه.
بیری كرده‌وه ده‌بێ چۆن بكرێ به‌ر به‌م دووپاته‌بوونه‌وه‌ی خه‌ون‌و سه‌رابه له گه‌ردونه‌ی مێژوو مرۆڤ‌دا بگیردرێ؟
