نه‌ژاد عزیز سورمێ

هاوئاوازێكی وێڵم له‌ سنگایه‌

له‌ ده‌می بوركان و

شینگێڕیی شه‌خته‌ و

سپیلكی چیا

كه‌سی دی ناناسێ

 

كاژه‌ به‌ژن بڵنده‌كانی ڕۆژهه‌ڵات

 

نه‌ژاد عزیز سورمێ

 

(ئێواره‌یه‌كی كانوون

به‌فر هێشتا

تارای هه‌تاوی فڕێ نه‌دابوو

كوو‌چه و شه‌قام  

ڕه‌نگی سه‌حه‌ریان ده‌دا

به‌ قه‌مسه‌ڵه‌یه‌كی چڵكن و

 - شه‌وڕۆ – یه‌كی بن ڕۆیشتوو و

پشته‌كۆڵێك خه‌می نیشتمان  

كه‌ ئه‌وسا بۆمان

 بنكه‌ی گه‌ردوون بوو

له‌ ده‌رگام دا

یه‌كه‌مین جارم بوو

مانگ له‌ زه‌وی ببینم

به‌ ڕه‌ونه‌ق و هه‌ڵایسانێك

له‌ ئاسمان پێی

 ده‌رنه‌كه‌وتبێ.

 

من كه‌ زه‌مانێك بوو

 له‌ شه‌و و ته‌نیایی ئه‌شكه‌وتان و

 سه‌ركه‌شی شه‌ڕ، چیدیم نه‌دیبوو

له‌ ڕێی خه‌مباری وڵاتدا  

ئاشنای پارێكی دی نیشتمان بووم 

قه‌ڵه‌مڕه‌وی چاوجوانان

كاژێكی تازه‌هه‌ڵچووی ڕۆژهه‌ڵات.

 

 

وه‌ك وه‌ستانی

چه‌ند چركه‌یه‌كی هه‌ناسه‌دان

یا نووری له‌پڕی برووسكه

 به‌ ناو ڕاستیی و هه‌ڵه‌كاندا

 له‌ ئێواره‌یه‌كی كانوون دا

بۆنی خه‌ونێك، یه‌كه‌م خه‌ون

ختووكه‌ی ئه‌فسووناوی

شه‌وی جه‌سته‌می سووتان ‌‌

خه‌ونێك، كه‌ دوایی بوو به‌ وه‌هم

به‌سه‌ر مه‌نفا و تاراوگانه‌وه‌

به‌ شادی و حوزن به‌راورد نه‌كرێ)

 

                 به‌شێك له‌ نامه‌یه‌ك

                    كه‌ نه‌نێردرا

 

 

 

خه‌ونی یه‌كه‌م (گودیئا)

 میری (له‌گه‌ش) بینی

میر هه‌ر ئه‌وسا خه‌ونی هاته‌ دی

سه‌رڕه‌شه‌كان خۆیان تێدا بینیه‌وه‌

خه‌ونی من

ئێستاش كۆڵێكه‌ به‌ پشتمه‌وه‌

له‌ وێستگه‌گه‌لێكی به‌ڕێكردنی ته‌مه‌ندا

به‌ دار وبه‌ردی داداوم

به‌ ڕووبارانی دا بردووم

له‌ تۆقه‌لانانی هه‌ڵداشتووم.

 

 

له‌و ساوه‌ ده‌گه‌ڕێم

پێكێكی دره‌وشاوه‌

سه‌مایه‌كی زۆرباییانه‌ی

نیوه‌شه‌وانی سه‌هۆڵبه‌ندان

خۆم

نه‌بینیوه‌ته‌وه‌،

له‌ ژێر په‌ردووی ڕووخاو

كه‌ هه‌ڵاوی گریان و

 گۆرانیی ته‌واو نه‌كراوی لێ هه‌ڵده‌ستێ

هێللانه‌ی چۆل

كه‌ شوێنه‌واری جریوه‌و ماچی

پاساری و چۆله‌كانی پێوه‌ ماوه‌

په‌نای دیواری خوراو ،

هه‌واری چیله‌مێوان ، جێژوانی ساویلكان‌

هه‌رچی كۆڵیت و تاوڵ و

بنمیچی سواندان‌ هه‌یه‌ گه‌ڕام

خۆم نه‌دۆزییه‌وه‌.

 

هاوئاوازێكی وێڵم له‌ سنگایه‌

له‌ ده‌می بوركان و

شینگێڕیی شه‌خته‌ و

سپیلكی چیا

كه‌سی دی ناناسێ

زرنگانه‌وه‌ی

گوزه‌ره‌ به‌ ژاوه‌ژاوه‌كانی مسگه‌ران

به‌لادا هاتنی مه‌ستان

كه‌ له‌ ونگه‌ی ناوخۆیاندا

 نه‌قشیان به‌ستووه‌

مۆسیقای  با

‌وه‌ختێ ژنان

 له‌ جه‌نگه‌ی تاساندا

سه‌ری پێ ده‌كه‌ن.

 

هاوئاوازی وێڵم

ئه‌فسانه‌یه‌كی نوێیه‌

پیتی جودایی و دابڕان

له‌ شۆسته‌ دێرینه‌كاند

هه‌ڵده‌گرێته‌وه‌

(سه‌كۆ) ی منیش

‌ له‌ ئێواره‌یه‌كی ساردی كانوون دا

تاجی شازادانی له‌سه‌ر نا

پاشان  چه‌ند گه‌ڕام

چه‌ندی له‌به‌ر به‌فر و بارانێدا وه‌ستام

لێم بوو به‌ مرواری

بنی ده‌ریا و ئۆقیانووسان.

 

به‌ چرای (دێوجین) ‌‌‌

به‌ گه‌شبینی عاریفانه‌وه‌‌

له‌ چاوترووكانی ئه‌ستێران

ده‌ست ڕاوه‌شاندنی تاڤگان

خۆ هه‌ڵته‌كاندنی داران

ورد بوومه‌‌وه

وه‌ك گیای كوێستان

شه‌ونم دایپۆشیم 

نه‌مدۆزییه‌وه‌.

 

له‌و ساوه‌

له‌ ده‌سپێكی هه‌ر ڕۆژێكی نوێدا

سۆمای چاوم

له‌ چاوه‌ڕوانی هه‌ڵاتنی ئه‌ودا لێڵ ده‌بێ

له‌و ساوه‌ خه‌ون و مۆته‌كه‌م لێ

تێكه‌ڵ بووه‌.

 

(كوا من)؟

له‌ مێژووی ڕازاوه‌ی

 سه‌رده‌مه‌ ته‌وتمیه‌كان

‌كه‌ به‌ تریفه‌و پڕشنگ و

سه‌وزایم هه‌ڵچنی بوو ‌؟

كه‌چی

 ڕۆژێ

 جارێ

گوڵێكی نه‌گرت.

 

شایی ئێواره‌دره‌نگانی

دۆمه‌ ددان زێڕه‌كان

پزیسكی دووكه‌ڵكێشه‌كانیان

له‌ زستانی هه‌میشه‌ زستانماندا (سه‌كۆ)!

ئامێزم  تێوه‌ردێنێ.

له‌و ده‌مانه‌دا      

هیچ چیایه‌ك

له‌ ناخم بڵندتر نابینم

من له‌ لووتكه‌م

له‌ لووتكه‌م من

(كوا من)؟!

وه‌ك به‌ردێكی بێ ڕه‌گ

شێتانه‌ به‌ره‌و خوار

به‌ره‌و دۆڵ و دڕاڵان هه‌ڵدێراوم

سه‌دای هاوارم

له‌ دارستان و به‌نده‌نان

له‌گه‌ڵ ده‌نگی ئاژه‌ڵ و باڵداران

تێكده‌ئاڵێن.

 

به‌یانییه‌كی بێگه‌رد

به‌ ڕه‌وتی تاووسێكی باڵكراوه‌

به‌ په‌یژه‌دا هاتی

سیمام له‌و ساته‌ كورته‌دا

هه‌موو ڕه‌نگه‌كانی تیا كۆ بووه‌وه‌.

چرپه‌یه‌كم بیست

شتێك بوو له‌ بابه‌تی پرسیاری

وه‌ختی گه‌ڕانه‌وه‌م.

زمانم گیرا

تا هاته‌وه‌ گۆ، تۆ تێپه‌ڕیبووی

لێ خه‌نده‌ی سیحراویم‌

له‌به‌ر چاو مابوو

به‌خۆم گوت:

نه‌ژاد ئارام به‌وه‌

ڕۆژ هه‌ر سپێده‌ی تێدا نییه   

ئێواره‌شی هه‌یه‌

كاژه‌ به‌ژن بڵنده‌كان له‌ زه‌رده‌په‌ڕدا

باڵایان ده‌رده‌كه‌وێ

سه‌رچاوه‌ زوڵاڵه‌كان

ئێواران جوانترن‌

ئێواره‌

دووبانكه‌ و به‌رهه‌ڵانیش

ئاوه‌دان ده‌كاته‌وه‌.

 

وتم

دان به‌ خۆتدا بگره‌ نه‌ژاد

تۆ له‌ كوێ و

یارییه‌ خه‌یاڵاویه‌كانی هه‌رزه‌یی له‌ كوێ؟

ئه‌دی لانه‌ی دڵ چی لێ ده‌كه‌ی

كه‌ نیشتمانت لێ داناوه‌ ؟

وه‌ك بڵێی عه‌شق

نیشتمانی تێدا نه‌بێ.

 

 

گه‌ڕامه‌وه‌ مناڵی:

ده‌ستم له‌ كانیان ده‌گێڕا

ده‌نگی ورده‌ چه‌و

له‌ ده‌نگی ملوانكه‌ ساده‌كه‌ی تۆ ده‌چوو

كه‌ ڕۆژگاری ژه‌نگاوی

له‌ گه‌ردنی داپچكوڕی

 

باڵ بگره‌!

ئه‌ی ئه‌و (خود)ـه‌ی

هێشتا خه‌تی دانه‌ناوه‌

باڵ بگره‌!

به‌ خه‌نده‌یه‌ك

به‌ چرپه‌یه‌ك

به‌ چاو تروكاندنێك، وه‌ختییه‌تی!

وه‌ختییه‌تی

له‌ پشكووتنی چرۆیان بگه‌ی

له‌ شه‌ونم ورد بییه‌وه‌ و

ڕاپۆرتی هه‌وران بخوێنییه‌وه‌.

باڵ بگره!‌

ڕێ له‌و ده‌رده‌ خۆشه‌ مه‌گره

‌با نیشانه‌كانی

یه‌ك به‌ دوای یه‌ك ده‌ربكه‌ون.

 

چه‌ند ڕۆژگارمان له‌ ده‌ست چوون

چه‌ندمان خه‌ون دیتن

 چه‌ند هه‌ڵه‌تمان به‌ ئاوی چۆكان‌ بڕی

به‌ چه‌ند تونێلاندا تێپه‌ڕین

(كوا من)؟

 

 

باران بوو

هێشتا ژه‌نگ

به‌ ناوه‌ جۆراوجۆره‌كانییه‌وه

وه‌ك مێرده‌زمه‌یه‌كی ناوه‌خت

وه‌رزێكی نامۆ

هێرشی نه‌هێنابوو

ئه‌وه‌ی چاوه‌ڕێمان ده‌كرد

كۆنه‌واری چۆل

به‌ باڵای سایه‌ی

 كاژه‌كانی یه‌كه‌م دیداره‌وه

له‌ زامێكی دووبه‌ده‌ر ده‌چوو

به‌ بیرم ماوه‌

وتت: (به‌ قوربانت بم... ده‌به‌رت مرم )

وتم: خوا نه‌كا

به‌ڵام ترسم له‌وه‌یه‌

چیرۆكی ئێمه‌

وه‌ك زستانی نیشتمان

دوایی نه‌یێ.

 

 

ژه‌نگ

ژه‌نگ

ژه‌نگ

شایه‌دی زه‌ماوه‌ندی خه‌مبارمان

ده‌نگی زڕی بێده‌نگیمان

ژه‌نگ

ژه‌نگ

قرچه‌ی هاوین

سه‌هه‌ندی زستان

ئایكۆنی جودایی و دابڕان

ژه‌نگ

ژێی ئاوازی پساندین

گۆرانیی ته‌مه‌نمانی هه‌تیو خست

دارستانی كاژه‌ هه‌ڵچووه‌كان

وه‌ك تووله‌ڕێی نێوانمان كوێر بووه‌وه.

 

 

ڕووه‌و  باكوور

سه‌ریان پێ هه‌ڵگرتم

له‌ گه‌راجێكی لابه‌لای (نه‌غه‌ده)‌دا

سواری هه‌ژده‌ نه‌فه‌ریه‌كیان كردم

نازانم ئه‌وانه‌ی له‌گه‌ڵم بوون

به‌ڵام من دڵم له‌گه‌ڵ خۆم نه‌برد

دڵم به‌جێهێشت ..

ئێستاش هه‌ر له‌وێیه.

 

هیوایه‌كیان بۆ بینینه‌وه‌ نه‌هێشت

وه‌ك قه‌له‌ڕه‌شێك به‌سه‌ر وێرانه‌دا

به‌یانیم ون كرد

تۆشم له‌گه‌ڵ به‌یانیدا ون كرد.

له‌و ساوه‌

بێ به‌یانی ماومه‌ته‌وه‌

له‌و ساوه‌  برینێكی قووڵ

كه‌وتووه‌ته‌ جه‌سته‌ی ڕوئیاكانم.

له‌و ساوه‌ (سه‌كۆ )

 تاقی ئاسۆی گۆشه‌گیرییم!

قولله‌ی بابل

باخچه‌ هه‌ڵواسراوه‌كانی نه‌ما

پێم چێ نه‌كه‌ن

مه‌نفا نه‌ما پێم نه‌بینن

قاوه‌خانه‌ نه‌ما

سه‌ری غه‌ریبی

به‌ كورسییه‌ شكاوه‌كانیدا  نه‌كه‌م .

 

 

بیرت ده‌كه‌م

له‌ سه‌رده‌مێك

ده‌ققه‌ و سه‌عاتی بێ مه‌رگ تێناپه‌ڕێ

بیرت ده‌كه‌م

كه‌ زستانێ  ده‌ركه‌وتی و

 زستانێ ئاوا بووی.

 

 

چوومه‌ به‌ر ئاستانه‌ی (نیپۆر)

هاوارم برده‌ پێش (ئینلیل)

خوداوه‌ند (ئانۆ)

له‌ مه‌ینه‌تی جودایی ئاگادار بكاته‌وه‌

قوربانیم نه‌برد

قوربانی بۆ ببه‌م

كه‌ خۆم ساڵه‌های ساڵه‌ قوربانیم؟

ده‌كوژرێم و

وه‌ك ئاردی ناو دڕك

به‌ گوند و شاران وه‌ر ده‌كرێم

پاشان له‌ خۆڵه‌مێشی خۆمدا

بۆ مه‌رگێكی دی

تاراوگه‌یه‌كی دی

ژیانێكی پڕ حوزنی دی

زیندوو ده‌بمه‌وه‌ .

 

 

ئه‌و به‌یانییه‌

كه‌ پێمان گوت

(به‌یانییه‌كی ڕه‌ونه‌قدار)

كڵپه‌ی ئاگر له‌ خه‌ونه‌كانماندا

له‌ په‌نجه‌ره‌ واڵاكانی ده‌روونمان

نێڵه‌ نێڵی بوو

تا لێك دانه‌بڕاین

هه‌ستمان به‌ چزووی سه‌رما نه‌كرد

له‌و كاته‌وه‌‌ ڕوو له‌ ده‌رگای خوا

ده‌پرسم

 ئه‌وه چ به‌ڵایه‌كه‌

بۆ عه‌بدی خۆتت ناردووه خالیق!‌‌

له‌ خاڵێكی بچووكی گه‌ردوون

ئه‌و هه‌موو خه‌ونانه‌ی پێ ببینی؟

زۆرم پرسی

له‌ لێزانان

له‌ ژنه‌ قه‌ره‌جه‌‌ فاڵگره‌وه‌كان

له‌ ده‌روێشه‌ خه‌رقه‌ پۆشه‌كان

وه‌ڵامێكیان پێ نه‌بوو .

شاڵاوی یاده‌ورییه‌كان

كه‌ ته‌نیا به‌ بێده‌نگی ده‌رده‌بڕێ

ڕێی قوتابخانه‌

كووچه‌ قه‌دبڕه‌ چۆله‌كان

په‌یژه‌ی ماڵه‌وه‌تانم

كه‌ به‌ ڕه‌وتی تاووس پێیدا ده‌هاتی.

 

 

هاوزێده‌كانتم لێره‌ له‌ گه‌رمێنێ

زۆر دیتن

نه‌ زه‌رده‌خه‌نه‌

نه‌ نیگا

نه‌ باڵای تۆم

تیا ‌‌دیتن‌

نه‌ بۆنی سێبه‌ری سنه‌وبه‌رانیان

 به‌ بیر هێنامه‌وه‌ .

 

 

خه‌یاڵت ده‌كه‌م

كۆمه‌ڵێك منداڵ ده‌وره‌یان داوی

تۆش به‌ كۆمه‌ڵێك

 ‌ ده‌سته‌خوشكی هاوخه‌مه‌وه‌

به‌ كۆستی زه‌مانه‌ ژاكاو‌ 

به‌ڵام‌ به‌ هه‌موویان

تاڵه‌ قژێكی تۆ ناهێنن

كه‌ به‌ ڕووی شنه‌ی

زه‌رده‌په‌ڕدا سه‌ما ده‌كا.

 

 

هیچم به‌ ده‌سته‌وه‌ نه‌ما

دوای هه‌موو ئه‌و

خه‌نه‌به‌ندان و زه‌ماوه‌ندانه‌ی

به‌ هه‌ناسه‌ و خوێنی ئێمه‌یان به‌رپا كرد

هیچم به‌ ده‌سته‌وه‌ نه‌ما

له‌ چه‌ند قه‌سیده‌یه‌ك به‌ده‌ر

سپێده‌ده‌مان

كه‌ هێشتا دونیا نووستوه‌

داری نۆستالیژیای پێ ده‌دێرم

شۆسته‌ ته‌نیا و بێ خاوه‌نه‌كانی

پێ گه‌سك ئه‌ده‌م

پاشان

 به‌پشتی شه‌كه‌تیان سه‌رده‌كه‌وم.

 

له‌ ڕێگه‌وبانه‌ بێ ناو و نیشانه‌كان

 بۆت گه‌ڕام

(كوا ئێمه‌) ؟

ئێمه‌ له‌ كوێین؟

(كوا من)؟

كوا من  تیشكی هه‌رده‌م دایساو !

كۆنه‌ هه‌واری

 خڵتانی وه‌جد و دره‌وشانه‌وه‌ ؟

بیره‌وه‌ری ده‌نگ و ڕه‌نگ و بۆن؟

كوا من؟ ماچی نیوه‌چڵ

 شیعری نه‌نووسراوم؟

له‌وه‌ته‌ی تۆم ون كردووه‌

ژانی په‌یامبه‌ران ده‌چێژم

سه‌رابستان ڕامده‌كێشێ

ڕۆژانه‌ به‌ردی سیزیفم به‌سه‌ردا ده‌كه‌وێته‌وه‌

قوڵنگم له‌ ده‌ست ده‌په‌ڕێ

ئێستا بێستوون زۆر له‌ جاران ڕه‌قتر بووه‌

كوا من

ئه‌ستێره‌ی دیتراو و نه‌دیتراوم؟!

 

                                ئابی 2020

 

گەڕان بۆ بابەت