هاوڕێ نەهرۆ
لە تورکیا هیچ ئاسۆیەک بەدی ناکرێت بۆ چارەسەری کێشەی کورد لە حالی حازردا بەڵام ئەوەی باشە پەراوێزێک لە دیموکراسیەت هەیە بەدریژایی میژوو! کورد دەتوانی کایەی سیاسی خۆی بکا
پانورامای رووداوەکانی ٢٠٢١
خوێنەری بەرێز وەک ئاگادارن زۆر رووداوی گرنگ لەم ساڵە روویان دا، منیش هەوڵ ئەدەم بە پێ بەروارو کات رووداوەکان دەسنیشان بکەم هەروا هەڵوەستەیەک لەسەر کۆچ و کۆچبەران بکەم و سیناریوی کوڤید ١٩ لەم ساڵە بخەمە روو، ئەگەر رێگام پێ بدەن ئەم ساڵ ناوم لێ ناوە ساڵی هەڵبژاردن و دۆزینەوەی ڤاکسین.
لەبەر ئەوەی هەڵبژاردن لەچەندین وڵات بەرێوە چوو لەوانە ئیراق و ئیران وسوریا و مەغریب و ئیسرائیل و ئەڵمانیاو نەرویج و نیکاراگوا و یابان هەروا هەڵوەستەیەک لەسەر دۆخی تورکیا دەکەم لەم ساڵە.
- یەکی یەنیوار
رێککەوتننامەی بریکست لە نیوان بریتانیاو یەکیتی ئەوروپا چووە بواری جێ بەجێ کردنەوە لەکاتێک دا بریاری کشانەوە لە یەکیتی ئەوروپا ساڵی ٢٠١٦ دەرچوو بەمەبەستی ڕاگرتنی هاوکاری ئابوری و بازرگانی لەگەڵ تێکرای ئەوروپا.
- بیستی یەنیوار
دانانی چل وشەشەمین سەرۆکی ئەمریکا جۆ بایدن هەروا بوونی کامالا هاریس بە جێگر بەمەش دەبێتە یەکەم ئافرەتی ئەمریکی بەرەگەز رەش پێست کە ببیتە جێگری سەرۆک ئەمریکا .
- یەکی فبریوار
گیرانی راویژکاری دەوڵەتی میانمار (بورمای جاران) و رابەری ئۆپۆزسیونی پێشوو (ئون سان سوتشی) لە لایەن سوپاوە .
-کۆتایی فبریوار
مردنی سەرۆکی پێشووی ئەرجەنتین (کارلوس منعم) لە تەمەنی نەوەد ساڵی دا .
- نوزدەی مارس
سامیە حەسەن بوو بە سەرۆکی تانزانیا و سوێندی دەستوری خوارد بەمەش دەبێتە یەکەم سەرۆکی ئافرەت لە ئەفریقیا .
-بیست و یەکی مارس
مردنی نووسەری پێشکەوتنخوازی میسری (نەوال سەعداوی) لەتەمەنی نەوەد ساڵی دا .
-بیست و سێ مارس
هەلبژاردنی ئیسرائیل بەرێوە چوو کە دواتر هەڵوەستەی لەسەر دەکەم .
- بیست و دووی ئابریل
ئەزموونی ناسا (وەکالەتی فەزای ئەمریکی) سەرکەوتنی بەدەست هینا لەسەر مریخ سەبارەت بە بەرهەمهینانی ئۆکسجین لە دووی ئۆکسیدی کاربون لە دوو تویی توێژی دەرەوەی ئاسمانی هەسارەکە هەروا کۆپتەریکیان هەڵساند لەسەر مریخ بەمەش یەکەم ئەزموونی هەڵسانی هەلیکۆپتەرە کە ماتۆری هەبێ.
هەروا ئەمساڵ شەست ساڵ تێپەڕ ئەبێ بەسەر چوونی یوری گاگارین بۆ سەر مانگ کە لە ساڵی ١٩٥٩ رووی دا .
-هەشتی ئایار
کوژرانی ٦٨ کەس و برینداربوونی ١٦٥ کەس لە تەقینەوەیەک لە قوتابخانەی کچان لە کابۆل پایتەختی ئەفغانستان کە هەموویان لە خوارەوەی هەژدە ساڵ بوون .
- ناوەراستی ئایار
هەڵبژاردنی سوریا بەرێوە چوو کە دواتر هەڵوەستەی لەسەر دەکەین .
-بیست و حەوتی ئایار
گۆڕێکی بە کۆمەڵیان دۆزییەوە لە وڵاتی کەنەدا کە روفاتی ٢٥١ مناڵی تیا بوو لە خەڵکە رەسەنەکەی کەنەدا گوایا کاتی خۆی لە لایەن کڵیساوە قڕ کراون .
- هەشتی حوزەیران
ئەنتەرپۆل ٨٠٠ گومان لێکراوی گرت کە چل تون مادەی هوشبەریان پێ بوو لە ١٦ وڵات دا، ناوی ئۆپەراسیونەکە نرا (درع الطروادة)
-نوزدەی حوزەیران
هەڵبژاردنی ئیبراهیم رەئیسی بە سەرۆکی هەشتەمی ئیران .
-دوازدەی تەمموز
کوژرانی ٩٠ کەس لە ئاگر کەوتنەوەی نەخۆشخانەی حوسەین لە شاری ناسریە لە باشوری ئیراق .
-پازدەی تەمموز
لافاو و باران چەند وڵاتێکی ئەوروپی گرتەوە بوو هۆی لە ناوچوونی ١٨٠ کەس .
- بیست و هەشتی تەمموز
بەهۆی لافاوەوە لە هیند ٢٥٠ کەس لە نێوچوون .
- یازدەی ئاب
لە وڵاتی جەزایر ٦٥ کەس مردن بە هۆی گڕگرتنی جەنگەلەوە.
-پازدەی ئاب
تالیبان دەستی گرت بەسەر کابۆل دا هەروا سەرۆکی ئەفغانی ئەشرەف غەنی ڕایکرد، دوای ئەوەی کە هێزەکانی ئەمریکا کشانەوە بەپێ گوتەی رۆژنامە نووسان ئەمە شکستیکی گەورەی سیاسی و سەربازی بایدن بوو، هەموومان وێنەی خەڵکمان بینی کە چۆن بە فروکەوە خۆیان هەڵواسیبوو لە ئاکام دا چەندین کەس بەربوونەوەو مردن، ئەم وینانە بە وێنەکانی سایگۆنی ڤیتنامی جاران روژنامەنووسان دەیان شوبهاند .
- هەشتی ئەیلول
بردنەوەی حزبی (التجمع الاحرار) بە سەرۆکایەتی عەزیز ئەخنوش لە هەڵبژاردنی وڵاتی مەغرب.
- چواری ئەکتۆبەر
فەیس بوک بۆ ماوەیەک لە کار کەوت لەسەر ئاستی جیهان.
- پینجی ئەکتۆبەر
هەڵبژاردنی سەرۆک وەزیرانی یابان بە رێوە چوو بە نێوی فومیو کیشیدا .
- حەوتی ئەکتۆبەر
خەڵاتی نۆبڵی ئەدەبی ئەمساڵ درا بە رۆماننوس (عبدالرزاق قرنح) لەسەر رۆمانی بەهەشت کە باس لە کولونیالیزم و پەناهەندەیی دەکا، ئەم نووسەرە بەرەچەڵەک خەڵکی وڵاتی تانزانیایە و لەحاڵی حازردا هاوڵاتی بریتانی یە هەروا خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی درایە دوو رۆژنامە نووس کە ئەوانیش ماریا و دیمتری، ماریا بە رەگەز فلیپینی یە و ئێستا هاوڵاتی ئەمریکی یە هەروا دیمتری رۆژنامەنووسێکی رووسی یە لەبەر ئەوەی خەڵاتەکەیان وەرگرت چونکە داکۆکی یان لە ئازادی ڕا دەربڕین کردووە .
- ناوەڕاستی ئەکتۆبەر
پەرلەمانی ئەورۆپی خەڵاتی سەخارۆفی دایە هەڵسۆڕاوو ئۆپۆزسیونی روسی (ئەلیکس نافالنی) ئەلیکس کاتی خۆی ڕاوێژکاری کومپانیای تەختە بوو، پلانی داناوە بۆ دزینی پازدە ملیون روبل بۆیە پینج ساڵ خرایە زیندانەوە دواتە لەساڵی ٢٠٢٠ ژەهر خوارد کرا لە رێگای خیزانەکەیەوە چوو بۆ ئەڵمانیا و چارەسەری بۆ کرا دواتر کە گەڕایەوە روسیا گیرا ! ئەلیکس مەولیدی ١٩٧٦ پاریزەر و (رجل الاعمال ) و دەرهینەری تەلەفزیۆنی یە، رەخنەی گەندەڵی و نەبوونی شەفافیەت لە رژیمی پوتین دەگرێ !
خەڵاتەکە بە ناوی ئەندریە سەخارۆفەوەیە کە بەرهەلستی رژیمی شورەوی جاران بوو هەر بۆیە خەڵاتی ئاشتی لە ساڵی ١٩٧٦ پێدرا، شایانی باسە ئەندریە سەخارۆف زانایەکی فیزیاوی و ئەتۆمی بوو .
- بیست و پینجی ئەکتۆبەر
کودتا لە سودان کرا کە بووە هۆی گرتنی چەند وەزیرێک لەوان (عبداللە حمدوک) سەرۆک وەزیران .
- حەوتی نوڤەمبەر
لە نیکاراگوا هەڵبژاردن کرا بۆ سەرۆک و ئەندامانی پەرلەمان ئەمە وێرای گرتنی زۆربەی هەڵبژیردراوانی ئۆپۆزسیون بۆ سەرۆکایەتی.
- سی نوڤەمبەر
ساندراماسون بوو بە یەکەمین سەرۆکی ئافرەت لە کۆماری باربادوس کە ئەمساڵ سەربەخۆ بوونی خۆی وەرگرت لە تاجی بریتانیا.
باربادوس دوورگەیەکە لە باکووری ئۆقیانووسی ئەتلەسی، دانیشتوانی نزیکەی ٣٠٠ هەزارە، جاران کولونیالی ئیسپانی و پورتغالی بوو دواتر لەساڵی ١٦٢٥ بوو بو کولونیالی بریتانی، ناوچەیەکی گەشتیاری یە لە دەریای کاریبی.
- کۆتایی نوڤەمبەر
نجلاء بودن ئافرەتیکی سیاسی یە لە وڵاتی تونس، سەرۆکی تونس (قیس سعید) سەرۆکی حکومەتی تونسی پێ ڕاسپارد بەمەش دەبێتە یەکەم ئافرەت کە سەرۆکی حکومەتە لە تونس و وڵاتانی عەرەبی .
- حەڤدەی دیسەمبەر
لەئاکامی بارانێکی بە خوڕ لافاو هەولیری گرتەوە بووە هۆی لە نێوچوونی نزیکەی چواردە کەس .
-بیستی دیسەمبەر
هەڵبژاردەی چەپەکان لە تشیلی بۆ سەرۆکایەتی سەرکەوت، نێوی گابریل بوریکە و تەمەنی سی و پێنج ساڵە، خوازیاری لە نێو بردنی کەرتی تایبەت و هینانەدی عیدالەتی کۆمەڵایەتی یە.
کۆچ و کۆچبەران
کۆچبەران بەرێژەی لە ٦٤٪ زیادی کردووە بە نیسبەت ساڵی پارەوە، تا ئێستا ٤١ هەزار کەس تۆمار کراوە کە لە رێگای دەریای سپی ناوەڕاستەوە بەشیوەیەکی نایاسایی و مەترسیدار گەیشتوون، زۆربەیان تونسی و میسری و بنگلادیشی و لیبیین، بە پێ ڕاپۆرتی رێکخراوی نێودەوڵەتی پەناهەندە تا ئێستا ١١٦٣ کەس تۆمار کراوە کە خنکاون یان بزربوون کەچی ساڵی پار ٦١٩ کەس خنکاون، دۆخی پەناهەندە تا دێت بەرتەسک ئەبێتەوە لەسەر ئاستی جیهان، بۆ نموونە یونان پەناهەندەکان لە دوورگەیەک کۆ دەکاتەوە بەناوی لیسپۆس، زۆربەی کۆچبەران لە باکووری ئەفریقیاوە دێن بۆ ئیتالیا یان لە تورکیاوە دێن بۆ رۆژئاوای وڵاتانی بەلقان و سربیا، دوا کارەساتی کۆچبەران، گیرخواردنی نزیکەی چوار هەزار کەس بوون لە نێوان بلوروسیاو پۆڵەندا، شایانی باسە چەندین کەسیان لەسەرما رەق بوونەوە، هەروا نوقم بوونی بەلەمێک بوو کە ٢٧ سەرنشینی لەسەر بوو لە کەناڵی نێوان فەرەنساو بریتانیا خنکان، خنکانی ئەو بووکە کوردەی کە نەگەیشتە هاوسەرەکەی بوو بە جێ باس و خواسی میدیا جیهانیەکان، زۆربەی ئەوانەی کە خنکان کورد بوون.
دۆخی کوروناو دۆزینەوەی ڤاکسین
ساڵی ٢٠٢١ ساڵی دۆزینەوەی ڤاکسین بوو، لەوانە ڤایزەر و مودیرنەو ئەکسترازاناکا و جونسن بوون دوای ماوەیەک دەرکەوت ڤاکسینی ئەکسترازاناکاو جونسن دەبنە هۆی مەیینی خوێن بۆیە لە وڵاتە پێشکەوتووەکان قەدەغە کرا !
ئیسرائیل یەکەم وڵات بوو کە بەزووترین کات ڤاکسینی لە هاوڵاتیانی دا، حاڵی حازر دۆسەی چوارەم لە هاوڵاتیانی ئەدا، هەندێ کەس پێ وایە ئەم ڤایروسە کۆنسپراشون تیئوری یە بەواتای تیئوری پلان و موئامەرە ! بەڵام لە ڕاستی دا لە یوهانی چینەوە لە شەمشەمەکویرەوە سەری هەڵدا لە دیسەمبەری ٢٠١٩ بوو هۆی بڵاوبوونەوەی لە سەر ئاستی جیهان.
ئەم ساڵ دوو جۆری ڤایروس سەری هەڵدا ئەوانیش دەلتا و ئومی کورونە بوون کە زادەی گۆرینی ڤایرۆسی کورونایە.
دۆخی تورکیا لە ساڵی ٢٠٢١
دوا بانگەوازی ئەردوغان ئەوە بوو کە سوسیال میدیا لە تورکیا هەڕەشە لە دیموکراسی ئەکا ! بە پێ چاوپیکەوتنی شەقام ( سوقاق ریپۆتاژ ) دەم هەر کەس دەکەیتەوە لە تورکیا داوای هەڵبژاردنی پێش وەخت و گەڕانەوەی سیستەمی پەرلەمانی دەکا، ئەمساڵ سەرۆکی مافیا سەدات پیکەر چوو بۆ قەتەر و جیا بووەوە لە ڕژیم لە ئاکام دا دۆسیەکانی گەندەڵی سولیمان سولو، وەزیری ناوخۆ خستە روو لە چەند زنجیرەیەکدا، ڤدیووەکانی بەشەش ملیون بینەری هەبوو لە نێوخۆی تورکیا، هەر ئەم ساڵە مووچەی ئەردوغان لە ٨٦ هەزار لیرەوە بوو بە سەد هەزار. ژمارەی فرۆکە تایبەتەکانی هەشت فرۆکەیە، کۆشکەکانی بوون بەچوار دانە.
لیرەی تورکی لە ٥٠٪ دابەزی تا گەیشتە هەژدە لیرە بەرانبەر یەک دولاری ئەمریکی، تورکیا ٦٠٠ ئەندام پەرلەمانیان هەیە مووچەی هەر یەکەیان بیست وچوار هەزار لیرەیە، لەم ساڵە لە قونیە خیزانیکی کورد کەوتنە بەر ڕەشەکوژی لەلایەن تورکی کۆنەپەرست ورەگەزپەرەستەوە هەروا کچیکی سەر بە هەدەپە لە نێو بارەگاکەیان تیرور کرا.
ئەمینەی خیزانی ئەردوغان جانتایەکی کڕیوە لە فەرەنسا بایەی پەنجا هەزار دۆلارە ئەمەش بووە جێ باس و خواسی میدیاکان، ڕەگەزپەرستی ڕاسیزم دژ بە چوار ملیون سوری رۆژ بە رۆژ لە زیاد بوون دایە، زاواکەی ئەردوغان (بەیرات ئەلبیرام ) ١٨٢ ملیار دولاری قووت دا کاتێ کە وەزیری ئیکونومی بوو، دەستی لە کار کێشایەوە، ساڵی ٢٠٢١ ساڵی دابەزینی جەماوەری ئەردوغان بوو، ئەردوغان گرەو لەسەر پەیمانی لۆزان دەکا کە لە ٢٠٢٣ کۆتایی پێ دێ گوایە دەستی واڵا دەبێ بۆ دوزینەوەی نەوت و گاز بەڵام خەیاڵی خاوە سەرۆکی شارەوانی سەر بە جەهەپە لە ئەنقەرە مەنسور یواش ! لە ئیستانبول ئەکرەم ئیمام ئۆغلۆ رکابەری ئەردوغانن لە هەڵبژاردنی ٢٠٢٣، هەموو ڕاپرسیەکان ئاماژە بۆ ئەوە دەکەن کە ئەردوغان لەسەر حوکم نەمێنێ بەڵام کێشەی تورکیا کێشەی دەوڵەتی قووڵە (رجال الاعمال) و رێکخراوی نهێنی و میت و سوپا بەڕیوەی دەبەن.
لە تورکیا هیچ ئاسۆیەک بەدی ناکرێت بۆ چارەسەری کێشەی کورد لە حالی حازردا بەڵام ئەوەی باشە پەراوێزێک لە دیموکراسیەت هەیە بەدریژایی میژوو! کورد دەتوانی کایەی سیاسی خۆی بکا.
دەستدریژیەکانی تورکیا بۆ قەیرانی ناگورنی قەرەباغی نێوان ئەرمینیاو ئازربایجان و داگیرکردنی خاکی سوریاو هێز بردن بۆ لیبیا، ئەم لەشکرکیشیانە لەسەر حیسابی قووتی خەڵکی زەحمەتکێشانی تورکیایا کە لەژێر دانی باجی قورس دەناڵێنن.
هەڵوەستەیەک لەسەر هەڵبژاردنەکانی ٢٠٢١
ئەمریکا
جۆ بایدن بوو بە سەرۆکی چل و شەشەمین لە ئەمریکا، بایدن سەر بەحزبی دیموکراتە، لە ٢٠ یەنیوار مەراسیمی وەرگرتنی دەسەڵات بەرێوە چوو، ئەو ماوەیەی هەلبژاردن تەواو ئەبێ تا وەکو دەسەڵات وەرگرتن پێ دەڵین ( مراوی شەلەکە ) لەم کاتە کۆنگریس هیج بریارێک دەر ناکا، وەک ئاشکرایە هەڵبژاردنی ئەمریکا لە کۆتا مانگەکانی ٢٠٢٠ کرا، لەو ماوەیە لایەنگرانی سەرۆک ترامپ هێرشیان کردە سەر باڵەخانەی کونگریس لە ئەمریکا، ترامپ بە هیچ شێوەیەک دانی بە ئاکامی هەڵبژاردنەکە نەنا و پێ وابوو غەدری لێکراوە تەنانەت پیرۆزبایی لە بایدن نەکرد !
لە هەمان کات دا هەڵبژاردنی کونگریس بەرێوە چوو، کونگریسی ئەمریکی بریتی یە لە /
ئەنجومەنی پیران ١٠٠ سیناتور، هەر ولایەتێک ٢ نوینەر
ئەنجومەنی نوێنەران ٤٣٥ نوینەر
هەڵبژاردنی ئیراق
ئەنجامی هەڵبژاردنی پێش وەختی ئیراق بەم شێوەیە بوو.
تیار الصدری بە رابەری مقتدی الصدر توانی ٧٣ کورسی بە دەست بێنێ لە کۆی کورسیەکانی پەرلەمان کە ٣٢٩ کورسی یە، مقتدی توانی ١٩ کورسی زیاتر لە جاران بە دەست بێنێ، ئەمەش دەگەرێتەوە بۆ پاڵپشتی کردنی ڕاپەریوانی تەشرینی ٢٠١٩، گەرچی جاران لە هاوپەیمانیەتی سائرون بەشدار بوون لە پەرلەمان و حکومەت وەک ئاشکرایە مقتدی ڕاڕا یە لە هەڵویستی دا، دووپاتی پاراستنی سەروەری ئیراق دەکاتەوەو دەرکردنی هێزەکانی ئەمریکاو ئاسایی کردنەوەی پەیوەندی لەگەڵ وڵاتانی عەرەبی، مقتدی ڕایگەیاند کە ئەم ئەنجامە سەرکەوتنە بۆ ریفۆرم و ئاسایی کردنەوەو دژی گەندەڵی یە.
بەرەی سوننە
سێ هاوپەیمانیەتیان هەبوو (تقدم) بە رابەری سەرۆکی پەرلەمان محمد الحلبوسی، (العزم) بەرابەری خمیس خنجر هەروا (مشروع وطني للانقاذ) بە رابەری ئوسامەنەجیفی .
هاوپەیمانیەتی (تقدم) بە دووەم دەرچوو، توانی ٤٣ کورسی بەدەست بهێنێ، پێ دەچی ئەم لایەنانە پشگیری مقتدی بکەن دژ بە هێزە شیعیەکانی دی.
بە پلەی سێ یەم نوری مالکی هات، سەرۆک وەزیرانی پێشوو لە هاوپەیمانیەتی دەوڵەتی یاسا توانی ٣٧ کورسی بە دەست بهێنێ لە کاتێکدا لە هەڵبژاردنی ٢٠١٨، ٢٥ کورسی یی هەبوو.
بەڵام ئەوەی زیانی پێکەوت ئیتلافی (الفتح) بوو بە رابەری هادی العامری ١٤ کورسیان هینا لە کاتێکدا لە هەڵبژاردنی ٢٠١٨، ٤٧ کورسی یی هەبوو، هۆی ئەم دۆڕانە ئەوەیە کە گلاون بە کوشتنی ڕاپەریوانی تەشرین وەک ئاشکرایە هادی العامری سەرۆکی حەشدە.
هەروا لە دۆڕاوەکان تەوژمێکی دیکەی شیعی یە بە نێوی (القوی الوطنیة لائتلاف الدولة) بەرابەری عمار الحکیم و سەرۆک وەزیرانی پێشوو حەیدەر العبادی یە، ئەم تەوژمە توانی چوار کورسی بە دەست بهێنێ .
لە کوردستان
پارتی توانی ٣٢ کورسی بە دەست بهێنێ
یەکیتی جاران ١٨ کورسی یی هەبوو ئەمجارەیان کورسی یەکی دۆڕاند
بەڵام گۆڕان هەموو کورسی یەکانی پێشووی لە دەست دا
نەوەی نوێ توانی ٩ کورسی بە دەست بهێنێ
بۆیە هەڵبژاردنی پێش وەخت کرا وەک وەڵامدانەوەیەک بۆ نارەزایەتیەکانی لاوان .
ئەوانەی کە بەشداری هەڵبژاردنیان نەکرد هێزی مەدەنی و لیبرالی بوون کە رۆڵیان هەبوو لە لادانی عادل عبدالمهدی لەوانە حزبی شیوعی ئیراق و حزبی ( البیت الوطنی ) و بزوتنەوەی لاوانی ناڕازی .
هەڵبژاردنی ئیران
وەک ئاگادارن پێشتر بۆ ماوەی هەشت ساڵ حەسەن روحانی سەرۆکی ئیران بوو! بەڵام ئەمجارە هەڵبژاردن کرا ئیبرایم رەئیسی وەک سەرۆک کۆمار دەرچوو، رەئیسی پێشتر جێگری یەکەمی ( مجلس خبراء القیادة ) بوو، دواتر لە لایەن عەلی خامەنئی یەوە دەستنیشانکرا بە سەرۆکی دەسەڵاتی قەزایی لە سەرتاپای ئیران، رەئیسی مەوالیدی ١٩٦٢ ماجستەری هەیە لە یاسای نیودەوڵەتی و دکتورای هەیە لە فقی ئیسلامی، هەشتەمین سەرۆکی وڵاتە، توانی ١٧ ملیون دەنگ بە دەست بهێنێ، بریار وابوو ٥٩ ملیون دەنگ بدا بەڵام ٤٨٪ خەلک بەشداریان کرد.
ئیسرائیل پێ وایە، هەڵبژاردنی رەئیسی دوا زەنگی ترسناکە بۆ جیهان هەروا پێ وایە سەرۆکی قەسابخانەی تەهرانە! توندڕەوترین سەرۆکە لەساڵی ١٩٨٨ سەرۆکی لیژنەیەک بوو ناویان لێ نابوو لێژنەی مەرگ لایەنگرانی مارکسی و موجاهدینی خەلقی قڕ کرد.
هەڵبژاردنی سوریا
لە سوریا هەڵبژاردن کرا بەڵام نەتەوە یەکگرتووەکان بە پێ بریاری ٢٢٥٤ رەتی کردەوە لەبەر ئەوەی ئەم بریارە خەریتەی رێگای ئاشتی لە سوریا دیاری دەکات ئەم بریارە جەخت لەسەر ئەوە دەکاتەوە کە تێکرا ئۆپۆزسیون دەبێ بەشداری هەڵبژاردن بکا، ئەنجامی هەڵبژاردنەکە بەم شێوەیە بوو/
حزبی بەعسی عەرەبی ئیشتراکی بەرابەری بەشار ئەسەد توانی ٩٥٪ بە دەست بهێنی.
بەرەی دیموکراسی سوری بە رابەری محمد مرعی توانی ٣.٣٠٪ بە دەست بهێنێ .
حزبی یەکگرتووی ئیشتراکی بەرابەری عبداللە سەلوم توانی ١،٥٠٪ بەدەست بهێنێ .
ئەمە لە کاتێکدا کە ٥١ کەس خۆی هەڵبژارد بوو بۆ سەرۆک کۆمار، ئەم هەڵبژاردنەی سوریا هەڵبژاردنەکانی سەدامان بیر دەخاتەوە کە لە ٩٩٪ دەنگەکانی بە دەست هینا!
هەڵبژاردنی مەغریب
لە دوای بەهاری عەرەبی لە ساڵی ٢٠١١ حزبی عەدالەو گەشەپێدان هاتە سەر حەکم بەڵێنی نەهێشتنی هەژاری و قەدەغە کردنی زمانی فەرەنسی بە خەڵکەکەی دا بەڵام هیچی جێبەجێ نەکرد لەو کاتەدا ١٢٥ کورسی یی هەبوو بەڵام لەم هەڵبژاردنە ١٢ کورسی یی هینا و بە هەشتەم حزب دەرچوو.
ئەنجامی هەڵبژاردنەکانی ئەم جارە بەم شێوەیە بوو /
حزبی ( التجمع الوطني الاحرار ) بە رابەری عەزیز ئەخنوش ٩٧ کورسیی هینا و سەرۆک وەزیرانی بەرکەوت
حزبی ( الاصالة والمعاصرة ) ٨٢ کورسیی بە دەست هینا.
حزبی ( الاستقلال ) ٧٨ کورسیی بە دەست هینا
لەم هەڵبژاردنە سەرکەوتنی چەپەکان بە دی دەکرێ بۆ نموونە
( الاتحاد الاشتراکي ) ٣٥ کورسیی بە دەسهینا
حزبی ( الحرکة الشعبیة ) ٢٥ کورسیی بە دەست هینا
( التقدم الاشتراکي ) ٢٠ کورسیی بە دەست هینا
(الاتحاد الدستوری ) ١٨ کورسیی بە دەست هینا
حزبی ( التجمع الوطني الاحرار ) کە براوە بوو لە ساڵی ١٩٨٧ دامەزراوە خوازیاری هەڵسانەوەی کەرتی پیشەسازی و کشتوکاڵی و گەشتیاری و سامانی ماسی یە !
( تۆ شایانی باشتری ) دروشمی سەرەکی یان بوو، ئەم حزبە لە ( رجال الاعمال ) و تەکنوقرات و فەرمانبەری خزمەتگوزاری پێک هاتووە.
شایانی باسە عەزیز ئەخنوش ملیاردیرە سامانەکەی دوو ملیار دولارە
ستراتیژیەتی پادشا محمد شەشەم جێ بە جێ دەکا.
لە کاتێ پێشوازی لە پادشا بۆی چەمایەوە
پەرلەمانی مەغریب لە دوو بەش پێک هاتووە
١-ئەنجومەنی نوینەران ٣٩٢ ئەندام
٢-ئەنجومەنی ڕاویژکاران ١٢١ ئەندام
محمدی شەشەم ئەمە بیست و دوو ساڵە پادشای مەغریبە
هەڵبژاردنی ئیسرائیل
ئیسرائیل لە کاتێکدا هەڵبژاردنی کرد کە ریککەوتنامەی ئاشتی لەگەڵ چوار وڵاتی عەرەبی مۆر کرد بوو لەوانە (ئیمارات و بەحرین و سودان و مەغریب ) بنیامین نتنیاهو ١٢ ساڵە لەسەر کورسی دەسەڵاتە لەم هەڵبژاردنە نەفتالی بینیت شوێنی گرتەوە وەک سەرۆک وەزیران شایانی باسە نەفتالی دەیەمین سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیلە، نتنیاهو سەر بە حزبی لیکۆد بوو بەڵام نەفتالی سەر بە حزبی ڕاستڕەوە، سەرجەم کورسیەکانی کنێست ١٢٠ کورسییە، تەوژمی ڕاسترەو توانی ٧٢ کورسی بە دەست بهێنی بەڵام تەوژمی ناوەڕاست و چەپ ٣٨ کورسی یان هینا شایانی باسە ١٣ حزب بەشدار بوو لە هەڵبژاردن دا لەوانە/
حزبی لیکۆد / هناک مستقبل / شاس / شین سپی / یهودیت هتوراء / ڕاست / کار / ئیسرائیل بنیتو / لیستی هاوبەش / هیوای نوێ / زایونیزمی ئاینی / میرتس / لیستی عەرەبی یەکگرتوو.
هەڵبژاردنی ئەڵمانیا
ئەنجیلا میرکل دوای ئەوەی کە شانزدە ساڵ ڕاوێژکاری دەوڵەتی ئەڵمانیای فیدرال بوو، ئەمجارە دەرنەچوو لە هەڵبژاردن دا بەڵکو پارتی سوسیالیستی دەرچوو بەرابەری ئولاف شولتس ئێستا هاوپەیمانە لەگەڵ سەوزو لیبرالەکان.
هەڵبژاردنی نەرویج
دوای ئەوەی ئەرنا سولبیرگ رابەری پارتی ڕاست هەشت ساڵ لەسەر حوکم بوو ئەمجارە سوسیال دیموکراتەکان بە هاوپەیمانیەتی لە گەڵ سەنتەر پارتی کە نوێنەری جووتیارانە دەرچوو بەم شیوەیە یوناس گار ستورە بوو بە سەرەک وەزیران کە سوشیال دیموکراتە، هەروا چەپەکان توانیان ٢١ کورسیی بەدەست بهێنن کە بریتی یە لە چەپی سوسیالیستی و سوورەکان بەم شێوەیە پەیگەی چەپ زیاتر بوو لە پەرلەمانی نەرویجی.
