رسول صفریانی
همین روزها ما شاهد حملە بە سلمان رشدی، نویسندەای کە بخاطر یک رمان از طرف خمینی، از رهبران دینی کە هالەهای کم اندیش فراوانی گرد ایدەهایی او می چرخند، مورد غضب قرار گرفت و رمان را نخواندە حکم مرگ او را صادر کرد و از آنزمان هالەهای کم اندیش او، این فتوا و دستور دینی او را دست نخوردە و بدون تامل و اندیشیدن در آن، قابل اجرا و تغییر ناپذیر دانستە و...
زندگی مقدس است
رسول صفریانی
انسان در طول تاریخ وجودش تا بە امروز با اتکا بە قدرت اندیشیە توانستە کە بر دونیای دوروبرش تسلط یابد. اما همین اندیشە همزمان مشکل ساز و عاملی برای استحمار تودەهای مردم بودە است. اندیشە و توان اندیشیدن چیزی نیست کە بە طور یکسان در همە انسانها وجود داشتە باشد. همین نایکسانی در توان اندیشیدن کە مانند همە تفاوتهای فردی در تک تک انسانها بە صورت متفاوت وجود دارد باعث شدە کە کسانی کە دارای توان بیشتر اندیشیدن هستند و جزو نخبگان قرار میگیرند( چند درصد کمی از جامحە را تشکیک می دهند) هر گاە توانستەاند مجموعەای از انسانها را با این قدرت تفکر و اندیشە بە دنبال خود کشاندە و تابع و فرمانبردار خود کردەاند و در نهایت خود حاکم شدەاند و تابعین خود را بە عنوان مهرەهای سرکوب و سربازان خود درآوردەاند. بدینوسیلە از مردم برای سرکوب و بە اسارت درآوردن مردم استفادە کردەاند. این روند در همە سطوح اعم از سیاسی و دینی و اقتصادی و اجتماعی بە وقوع پیوستە و این همچنان ادامە دارد و تا بە امروز عاملیست برای تولید دیکتاتور و مقدس سازی افراد دینی. دیکتاتورها را فقط طیف "ضعیف اندیش" کە همیشە نقش دنباڵە روی و هالە بودن را برای "قوی اندیشان " داشتەاند بوجود میآورند و همیشە هم همین اقمار و هالەها هستند کە جان خود را فدای ماندگاری افرادی میکنند کە خود آنها را بالا بردە و مقدەس کردەاند. هالەهای کم اندیش همیشە برای جامعە ،بخصوص جامعە اندیشمندی کە از اندیشیدن بە طور سالم استفادە میکنند و اندیشیدن را برای نجات کم اندیشان و ایجاد جامعە آزاد و یکسان بە کار میبرند مشکل ساز و زیانبار بوودەاند. این زیانباری و آسیب زمانی بیشتر و خطرناکتر میشود کە هالەها گرد کسانی جمح شدە باشند کە از اندیشیدنشان برای تحمیق کم اندیشان در بخش دینی کار میکنند، زیرا دین همانند ویروسها مرز جغرافی و اجتماحی نمیشناسند و قابل کنترڵ نیستند و گاها از ویروسها خطرناکتر هستند زیرا واکسنهایشان کە آگاهیست بە خاطر نبود توان اندیشیدن در هالەها چندان موثر نیست. افراد هالەهای دینی این ویروسرا از نسلی بە نسل بعدی انتقال میدهند و همین روند باعث شدە کە تا امروز ایدەهای اندیشمندان دینی شامل مرور زمان نشدە و هر آنچە از اندیشمندانشان (پیامبران و رهبران) بجای ماندە بدون تغیر و نقد مورد ستاش هالەها و کم اندیشان قرار میگیرد و حتا برای حفظ آن آمادەاند کە جان خود و دیگران را گرفتە و جامعە مدڕن امروزی را با همان عینک دهها قرن پیش مورد ارزیابی قرار می دهند. این هالەها آنچنان مسخ و ذوب در ایدەهای رهبرانشان میشوند کە هر نوع قتل و خونریزی را کاری واجب و عملی در جهت ارضای خدایی میدانند کە نخبگان دینیشان یافتەاند و بە خورد آنها دادەاند و آنها را چون روباتهایی بی اختیار درآوردەاند.
همین روزها ما شاهد حملە بە سلمان رشدی، نویسندەای کە بخاطر یک رمان از طرف خمینی، از رهبران دینی کە هالەهای کم اندیش فراوانی گرد ایدەهایی او میچرخند، مورد غضب قرار گرفت و رمان را نخواندە حکم مرگ او را صادر کرد و از آنزمان هالەهای کم اندیش او، این فتوا و دستور دینی او را دست نخوردە و بدون تامل و اندیشیدن در آن، قابل اجرا و تغییر ناپذیر دانستە و هەر کدام از این ذرەهای هالەیی در فکر اجرای این دستور و شتافتن بە سوی وعدەهایی کە خمینی بە آنها از طرف خدای ساختەگیشان دادە بود هستند تا اینکە یکی از آنها بە قصد کشت بە او حملە کرد اما انگار اینبار آیەهای شیطانی بر فتواهای قرآنی و خدای پیروز شد و جان ساڵم بدر برد.
از نگاە هالەهای دینی گفتەها و ایدەهای نخبگانشان مقدس است و هیچ کس یا نیرویی حق و اجازە این را ندارد کە آنرا مورد نقد یا زیر سوال ببرد. همین تقدس گرایی همیشە مشکل آفرین بودە و باعث ریختن خون بی گناهان زیادی در طول تاریخ شدە است.. اما آنچە این مشکل را بزرگتر و خطرناکتر میکند این است کە نخبگان دینی بە قدرت سیاسی و اقتصادی هم دستیابی داشتە باشد. در این حاڵت با داشتن اقتصاد و سیاست و هالەهای کم اندیشی کە فرمان و افسارشان در دست حاکمان است و هرگز توان اندیشیدن بە پیامد و نتایج رفتارشان را ندارند و کورکورانە بە اجرای فرامین میپردازند، فاجعەهای بە بار آمدە و زیانهای واردە بر جامعە خیلی بزرگتر و جبران ناپذیرتر خواهد شد. امروز کە قوانین حقوق بشری مبنای مشروعیت و روایی حکومتهاست، دیگر جایی برای عقبگرد بە سدەهای قبل و بە اجرا درآوردن قوانین دینی نیست و اگر در جایی از این کرە خاکی هنوز این قوانین عقب افتادە ملاک رفتار انسانها و حقوقشان است نشان از فاجعەای بزرگ در این بخش از زمین دارد. بر اساس قوانین و رویکردهای مدڕن هیچ چیزی مقدستر از جان انسان نیست. این یعنی هیچ ایدە و هدف و دین و خاکی ارزش آنرا ندارد کە جان انسانها را برای حفظ آن گرفت. همە ارزشها روزی منقلب میشوند و آنگاە دیگر دیر است و جانها بر نمیگردند. همە چیز باید در خدمت کمک بە بهتر زیستن انسانها باشد. انسان مردە زندگیی را از دست میدهد کە تنها یک بار حق آنرا دارد، بە همین خاطر هیچ چیز بالاتر و مقدس تر از جان و زندگی نیست. هر آنچە موکول بە پس از مرگ میشود وعدە توخالی و چیزی برای تحمیق هالەهاست. بە همین دلیل هر حرکتی کە مانع ادامە زندگی یک انسان یا باعث کم شدن آزادی او بشود از نظر قوانین مدرن محکوم است و قابل دفاع نیست. و این وظیفە هر انسان اندیشمند و دارای توان تفکر است کە صدای خود را همراە کند تا هالەها بیدار شوند.
