هەست و نەفرەت
پرسی کۆنتڕۆڵکردنی جەماوەر و خاوەن بوونیان، رەنگە پرس و حەزی هەموو سیاسییەک بێت، بەڵام ئەم پرسە لای ئەوانەی وا پابەندی پرنسیپە دیمۆکراتییەکان و مافەکانی مرۆڤن، شێواز و ناوەڕۆک دەگۆڕێ و لە راستیدا تەنیا دەبێ بە پرسی خاوەن کاریگەری بوون لە سەر جەماوەر، ئەویش نەک تەنیا لە رێگای پرۆپاگەندەی حزبی و سیاسییەوە، تەنیا لە حیزبەوە بۆ جەماوەر، بەڵکو لە رێگای کاریگەریی جەماوەر لە سەر حزب لە رێگای دامەزراوە مەدەنییەکانیشەوە (کاریگەری دوولایەنە، هەم حزب لەسەر جەماوەر و هەم جەماوەر لە سەر حزب).
ئەو لایەنە سیاسییانەی باوەڕیان بەمە هەیە، هەوڵ دەدەن رۆژبەڕۆژ کەسایەتی کۆمەڵگا بەهێزتر بکەن و رێگا نەخەنە سەر ئەم سەربەخۆبوونەی جەماوەر و خەڵک. چونکە گەشەی کۆمەڵگا و وڵات تەنیا و تەنیا لەم رێگایەوە دەتوانرێ بە مانای راستەقینەی وشە دەستەبەر بکرێ و بەس. هەوڵدان بۆ پەرە پێدان بە عەقڵ و رێژەی زانیاری و توانای لێکدانەوەی رووداوەکان و سڕنیەوەی زەخت لە کاتی دەنگدان و بڕیارداندا، بەشێک لەو ئەرکە گرینگانەن وا حزبی سیاسی دەبێ بیخاتە ئەستۆی خۆی.
بەڵام مێژوو زۆر مرۆڤی سیاسی خستووەتە روو کە پێچەوانەی ئەم رەوتە بیریان کردووەتەوە و بیردەکەنەوە. بۆ وێنە هیتلەر سەرۆکی ئاڵمانی نازی لە شەڕی دووهەمی جیهاندا دەڵێ "جەماوەر لە ژن دەچن و ترسنۆکن. تەنیا شتێ دەتوانێ کۆنتڕۆلیان بکات هەست و نەفرەتە." رەنگە هەر بۆ پراکتیزەکردنی ئەم تیۆرەی خۆی بووبێ وا جولەکەکانی کردە نیشانە و هەست و نەفرەتی جەماوەری ئەو سەردەمەی ئاڵمانی لە دژ هەڵخراندن. تیۆرێک کە لە بەستێنی قەیرانی ئابووری ئەو سەردەمەی وڵات و پشێوی و سوککردنی ئاڵمانییەکان لە لایەن هێزە براوەکانی شەڕی یەکەمی جیهانییەوە جێی گرت و دونیای بەرەو کارەساتێکی یەکجار گەورە پاڵ پێوە نا. هیتلەر کە بە رواڵەت بۆ ئاڵمان هەوڵی دەدا و شانازی بە وڵات پەرستی خۆی دەکرد، بە شێوەیەکی سووک لە سەر جەماوەری وڵاتەکەی خۆی دەدوا!
لە سەردەمی ئێمەیش دا هێشتا زۆربەی سیاسییەکان بە پێوانەکانی هیتلەر مامەڵە لە گەڵ خەڵک دەکەن، هەرچەند ناوێرن وەک ئەو بە ئاشکرا دەریبڕن! ئەمانەیش ئەو جۆرە سیاسیانەن کە مەبەستیان نەک وڵات و جەماوەر بەڵکو گەیشتن بە هەندێ ئامانجی دیکەیە، بەڵام لە ژێر ناوی خاک و میللەت دا.
دۆزینەوەی ئەم جۆرە سیاسییانە لە ژیانی رۆژانەدا زۆر دژوار نیە، تەنیا ئەوەندە بەسە سەیری شێوازی دەسەڵاتداریان بە تایبەت لە پەیوەندی لە گەڵ ئابوری و ژیانی رۆژانەی خەڵکدا بکەی. ئەمە ئەو بەشەیە وا زۆر بە خێرایی لە قاویان دەدا.
سایتی قەڵەم
٢٩ دێسەمبری ٢٠١٥