چیرۆک

شاهۆ حەسەنپوور

نان و خوی بۆ په‌ری تاوس

شاهۆ حەسەنپوور

کاتێ هاڕه‌ هاڕ و گرمه‌گرمی فرۆکه‌کان برایه‌وه‌، منداڵه‌که‌ هه‌ناسه‌یه‌کی ئاسوده‌ی هه‌ڵکێشا و وتی: "باوکه‌ بۆچی په‌ڕی تاوسه‌که‌م هه‌تا ئێستا منداڵی نه‌بووه‌؟" باوکه‌که‌ که‌ ته‌قینه‌وه‌یه‌کی دوور په‌رێشانی کردبوو لە وەڵامدا وتی: "نان و خوێی بۆ دانێ. سه‌ری ده‌بێ له‌ ناو نان و خوێ دا بێ، و ده‌بێ مانگێکی دیکه‌ چاوه‌رێ بکه‌ی هه‌تا منداڵی دەبێ."
باوکه‌که‌ ده‌سته‌ زبره‌کانی به‌ سه‌ر قژی ئاوریشمی کوره‌که‌دا هێنا و لێی پرسی:

- " له‌ قوتابخانه‌ پێیان نه‌وتی قژت درێژه‌؟"

- "با باوکه‌، به‌ڵێنم دانێ بیتاشم."

- " ده‌بی هه‌تا هه‌ینی چاوه‌رێ بکه‌ی."

منداڵه‌که‌ بەدەم کردنەوەی ساکی مەردەسەوە بە دەنگێکی لەرزۆکەوە وتی:

-          "باوکه‌!"

-          "چیه‌! دوباره‌ چی بووه‌؟"

-          "لاستیکه‌که‌م ... "

پیاوه‌که‌ که‌ له‌ لای کتێبی منداڵه‌کەی پاڵکەوتبوو و لاپەڕەی  شه‌و و مانگدا کرابۆوە ڕاچڵه‌کی:

-          "سه‌ردانی به‌رێوبه‌ری مه‌دره‌سه‌ت کردووه‌؟ به‌ مودیرت گوت؟"

-          " نا شه‌رمم کرد."

-          " کوره‌که‌م هه‌زار جار پێم وتی شه‌رمن مه‌به‌، ئاخره‌که‌ی وه‌ک منت لێ دێ."

منداڵه‌که‌ ده‌فته‌ری له‌ به‌ر نووسینه‌که‌ی کرده‌وه‌.

-          " باوکه‌ چاوه‌کانت بنوقینه‌ و هه‌ر کاتیک وتم بیانکه‌وه‌، بیانکه‌وه‌!"

پیاوه‌که‌ چاوی لیک نان. منداله‌که‌ بەدەم تریقەی خۆشییەوە گووتی"

-          " ئێستا بیانکه‌وه‌!"

پیاوه‌که‌ بە بینینی نمره‌ی ٢٠ و ئه‌و مۆره‌ی که‌ لە شێوه‌ی که‌روێشک بوو و هه‌زار ئافه‌رینی لێ نووسرابوو روخساری گه‌شایه‌وه‌."

-          "هه‌زار جار ئافه‌رین کورم هه‌زار جار."

-          منداڵه‌که‌ به‌ باوکی وت: " ئه‌و به‌لێنه‌ی پێت دام له‌ بیرته‌؟ به‌م دانه‌یانه‌وه‌ ده‌بنه‌ هه‌شت دانه‌."

پیاوه‌که‌ بە په‌نجه‌ قه‌ڵشیوه‌کانی ئاماژەی کرد:

-          " دوودانه‌ت ماون ، دوو دانه‌."

-          " حه‌وتوویه‌کی دیکه‌ ئه‌و دووانه‌ش دێنمه‌وه‌ و ئه‌تۆش ده‌بێ تۆپیکم بۆ بکڕی."

-          " به‌ چاوان. به‌ڵام دوو دانه‌ت ماون."

و دوو په‌نجه‌ی پێشان دان.

منداڵه‌که‌ له‌ پر گوتی:

- " به‌راست باوکه‌ درشمی ئه‌وشه‌وت له‌ بیره‌؟"

پیاوه‌که‌ بزه‌یه‌کی هاتێ و گوتی:

-          " بژین هه‌موو که‌روێشکه‌کانی دنیا." و ...

-          " مردن بۆ هه‌موو گورگه‌ زگ زله‌کان."

منداڵەکە بە دەم خەندەوە سەری وە سەر دەستی پیاوەکە کرد، ڕەگی دەستی پیاوەکە لە ماندوویان لێیدەدا و پرخە پرخی خەو کە لە مرخەی پشیلە دەچوو تێکەڵ  بە دەنگی هاڕە و گڕەیەک بووبوو کە لە دوورەوە بە گوێدەگەیشت.

دایک بە تەشتێکی پڕ لە جلی شۆراوەوە لە حەوشەوە هاتەوە.

-          " دوبارە خەو بردنیەوە؟ خۆ ئێستا نانەکەتان لە گەروی نەچۆتە خوار!"

پیاوەکە کە هێشتا خەو نەیبردبووەوە لە بەر خۆیەوە گووتی:

-          " ئێستا .... جێگەکە دادەخەم."

دایکەکە چاوە ماندووەکانی هەڵگڵۆفی، دۆشەکی منداڵەکەی ڕاخست و باڵنجەکەی لە سەر دانا و دەستێکی بە ناوچاوانی منداڵەکەی دا هینا و لە خوا پاڕایەوە منداڵەکەی بپارێزێت. پاشان منداڵەکەی لە سەر جێگە ڕاکێشا و لە سەر خۆ لە بەر خۆییەوە ئەم ئاوازی دەگووتەوە:

هۆلان[1] هۆلانە کوڕەکەم                 شای گۆرانە کوڕەکەم

تەلخون و مەرزە کوڕەکەم              دنیا دێنێ کوڕەکەم

بووکە شووشەیە کوڕەکەم               مەرگی نەوینی کوڕەکەم

ئەوجار بە ئەسپایی دەستی لە ژێر سەری منداڵەکە دەرهێنا. پاشان ساکی مەردەسەی منداڵەکەی هێنا و دەستی خستە ناوی پەنجەی لە بنی ساکەکە کە کوون بووبوو هاتەدەر.

-          "بێویژدانانە بۆ شتی دەیفرۆشن خۆ ئێستا مانگێک نەبووە بۆمان کریووە. دەک خێری لێ نەبینن چۆن حەقی زەحمەت و ئارەقەی ئێمە ئاوا دەخۆن!"

جارێکی دیکە چاوی لە گۆشە و کەناری ساکەکە کردەووە.

-          "ئای کەروێشکەکەم نان و پەنیرەکەشت نەخواردووە."

بەیانی زوو پیاوەکە چووبووە سەر کار. منداڵەکەش بە جوڵانی دەستی دایکی وەخەبەر هات.

-          "نان و چاییەکەت بخۆ و خۆت ئامادە بکە بۆ مەدرەسە."

-          " بە چاوان دایە گیان."

-          " رۆڵە گیان بەس ئەوەندە شەق لە بەرد و سندە گڵی کۆڵانان هەڵدە ئەها پێشی کەوشەکەشت کوونی تێبووە. هەتا پانتۆڵەکەت لە پێدەکەی دوو تەقەڵت بۆ لێدەدەمەوە."

-          " بە چاوان دایە گیان."

-          " هەر دەڵێی بە چاوان دایە گیان کەچی بەو گوێێەت وەری دەگری لەوەی دیکەت دەچێتە دەر."

-          " دایە ئاو!"

دایکی بە نیگەرانییەوە پرسی:

-          " بەو بەیانییە زووە خۆ سەرو پێت نەخواردوە، نەکا تات هەبێ." و مەچەکی منداڵەکەی گرت.

-          " نا تات لێ نیە و نەبزیشت لە سەرەخۆ لێدەدات."

دایکەکە جامی ئاوی دایە دەستی منداڵەکە و تێ راما. ئاوەکە بە قوورگە بچکۆلانە سپییەکەی منداڵەکەدا چووە خوارێ. کوڕەکە بە هەناسە بڕکێوە ئاوەکەی خواردەوە و جامەکەی دانا و بە هەڵاتن بەرەو دەرگای حەوشە ڕای کرد. حەوشەکە پڕ بوو لە هاڕەی تەیارەکان.

-          " خواحافیز دایە!"

-          " خوات پشت و پەنات بێ ڕۆڵە."

لە سەر کار باوکی کوڕەکە لە سەر دارچێوەیەک ڕاوەستابوو و بە کەمچەی چیمەنتۆی لە دیوارەکە دەدا و ڕێکی دەکرد و وردە وردە لەسەر دارچێوەکە دەچووە پێش و بەدەم کار کردنەوە قسەکانی کوڕەکەی لە گوێیدا دەزرنگایەوە.

-          " بابە بابە بۆ پەڕی تاوسەکەم برسی بووە ..."

-          " نان و خوێکەی بۆ بگۆڕە، نانەکەی بە سەری پەڕەکەوە بنێ."

ئارەقی ناوچاوانی کرێکارەکان تکە تکە دەڕژایە سەر چیمەنتۆ و خیزەکە و کاتێ پێمەڕەکانیان لە چیمەنتۆکە گیر دەکرد گوێت لە نەقەیان دەبوو کە لە گەروویان دەهاتە دەر. پیاوەکە تاسە چیمەنتۆیەکی دیکەشی وەرگرت و کەمچەکەی تێوەردا و  لە دیوارەکەی هەڵسوو.

-          " بابە گیان بە سووکی ئێرەم بشۆ، زۆر دێشێ."

-          بۆ وا شین هەڵگەڕاوە؟! دوبارە تۆپتۆپێنت کردووە؟"

-          لە پلیکانەکانی مەردەسە کەوتمە خوار، ئازاری زۆر بوو."

-          " کەس لێی نەداوی؟"

-          نا بابە."

-          " خوێن لە جێ برینەکەت چزاوە و ڕەش بووە. کە دەڕۆی ئاگات لە خۆت بێ چاو لە بەر پێی خۆت بکە."

-          " بە چاوان بابە گیان."

پیاوەکە ماڵە دارەکەی هەڵگرت و ئەو بەشەی چیمەنتۆی لێدابوو خەریکی ڕێک خستن و ساف کردنی بوو.

-          " باشە درووشمی ئەوشەوت نەگووت."

-          " بژین هەموو کەروێشکەکانی دونیا."

-          "و ..."

-          " مردن بۆ هەموو گورگە زگ زلەکان."

گرمەی لەناکاوی فرۆکەیەک دارچێوەکەی ڕاتڵەکاند و پیاوەکەی هێنایەوە سەرخۆی. دەنگی چەند تەقینەوە لە دوورەوە هاتن. دوو تەقینەوە زۆر نزیک بوون. دارچێوەکە ڕاتڵەکایەوە. کابرا بەپەلە خۆی فڕێدایە خوارێ و لە گەڵ کرێکارەکان بێ ویست بەرەو حەشارگەیە کە لەو نزیکانە بوو ڕایان کرد. دەنگی ژنێک لە دوورەوە هات.

-          " ئای خوایە مەدرەسەکە .... مە درە سەکە پێکرا."

پیاوەکە لە حەشارگەکە دەڕپەڕییە دەرێ و بەدەم ڕاکردنەوە هەستی بە قرچە قرچی پشتی دەکرد. خەڵک بەدەم هاوارکردنەوە بێ ئارام و پەرێشان بەرەو مەدرەسەکە هەڵدەهاتن.

لەوێ لە ناو تەپ و تۆز و گڵ و خانووی رووخاو کوڕەکە قژی ئاوریشمی کەوتبووە سەر چاوە گەشەکانی و دەستە بچووکەکانی کەوتبووە ناوەڕاستی کتێبەکەی و لە سەر وێنەی مانگ و شەوەکە. پەڕی تاوسەکە کە سەری لە نێو نان و خوێ گیرابوو لە تەنیشت وێنەی مانگەکە کەوتبوو و بە ئارامی چوبووە خەوەوە.