جەميل قومری
ژيانا من و روژێت من بەرەف دوماهيکێ هاتن بو خاترا مێرەکێ چەپەل و ئەڤينەکا کورە. بتنێ ناڤێمن دێمينيت حبرێ لسەر کاخەزێ. خوشە ويست و ئەزيزێت لبەر دلێمن ديك و بابێ من خوشك و براێت من، دگەل کەسو کارێت من قەبرەکێ بومن کوالی ئو کفنێ من دايە دروين.
بێ وژدان!
جەميل قومری
بهێلە ئەز حەيرانوکا بوخوو بێژم ئو بوتە الوێمن جاڤێتمن لدور بەژناتە دگەرن تەنابينم زەالمێ تەنگاڤييا خورتێ بدلو جەرگ، ئەڤە دەم هات دێرابە من رزگارکە سەرێمن هاتە بەر برينێ، بەلێ پا دلێمن بێ ئومێد نەبوويە ژ سينگێتە يێ گەرم ئو چاڤێتمن بێ هيڤی نەبوونە ژ رێکاتە، ئەو قەهرەمانێ شەڤێت نيڤ شەڤا دێهێتو من قورتالکەت. نێزيکە روژا دچيتە ئاڤا سيبەرێ گرتن پەسارو نزار، بەلێ دەنگێمن و ئاوازێت مەليل دچيتە ئاسمانێ بلند، دگەل پەرێت روژێ خو داتهێليت خوارێ ئو دکەتە تاری ژيانامن، ئو پێتمن ێتگرتين رێکا مرنێ. پشتی چەند دەم ژمێرەکا پەردە دێهێتە راکێشان بسەر راستييادا ئو بدلوپێت خوينێ ديروکاتە دێهێتە نەخشاندن ئو چيروکاتە دێهێتە ڤەهاندن هەی بێ وژدان.
من هيڤی ژ دلوڤانيياتە هەيە خودێ مەزن تو لبەرمن سڤکەی، ئەڤ دونيايە گەلەکا شرينە بەلێ ئێدی پێتمن ناگرن رێکێ هەم ژترسێ ئو هەم ژ قەهرێ. بتنێ ئەز يا پارچەکا ئەسمانێ زەالل دبينم، تو بوخاترا مەزناهييا خوکەيە کا چەند دارێت بەری و مازی، تراش و دارو بەر هەنە لڤی گەلی من هند هيڤی ژتە هەيە. تو راستيێ ديارکی بو مالبات و کەسو کارێت من.
بەلکەم ژ دلوڤانيا خودێ کەسەک هەبيت لناڤ گوندێمە بێژيت ئەڤە بێ بەختی يە، بەلکەم بەکو بهێت و دانێ پێبدەت ئو راستيێ بێژيت، چونکی مەچکربيت مە پێکڤە ياکری. .. بەلکەم مەاليەك بشەرعێ إساللمێ، يان دادوەرەك بياسا دەولەتێ بهێت و بێژيت ئەڤە بێ بەختييە.
بەلکەم زانايەك رهە سپييەك يان مەزنێ هوزەکێ ببيتە رێگرو ڤێ بێ وژدانيێ قەبيل نەکەت، ئەڤا تێتە گوتن هەمی درەوەن. راستی ئەڤەيە من و بەکوی شەڤ و روژ ئو دوشەك و لهێف لهەڤ پارڤەکرينە، چ بخرابی يان باشی ئەم هەردوو جوتەك ئەڤيندارا ئاشقا بووينە.
ژيانا من و روژێت من بەرەف دوماهيکێ هاتن بو خاترا مێرەکێ چەپەل و ئەڤينەکا کورە. بتنێ ناڤێمن دێمينيت حبرێ لسەر کاخەزێ. خوشە ويست و ئەزيزێت لبەر دلێمن ديك و بابێ من خوشك و براێت من، دگەل کەسو کارێت من قەبرەکێ بومن کوالی ئو کفنێ من دايە دروين.
ئەڤە ئەم گەهشتينە بنێ گوندی ئو چاڤێت خەلکی يێت لبەژنامن، بەلێ درەوا چاڤێت وان ێت تاريکرين ئو راستيێ قەت نابێژن. باوەرناکەم کەسەك بێژيت ئەڤە ژارێ هات و بخێر هات. هەمی دێبێژن وەی قەدا فتەپکەڤن روی رەشێ ئەڤە تە چ إنايە سەرێخو ئو تە چەوا سەرێ کەسو کارێت خووشرکر.
پشتی چاڤێتمن بنقن بەکو دێکەتە گوڤەندو سەما ئو دێکەڤيتە چەپا لسەر چەمکێ گوڤەندێ، چونکی من باوەری داتە تەژی پشتاخو دامن ماکی هەيە راستيێ بێژيت دێوەرە درەنگە بگەهمن بەری سەرێمن بکەڤيتە لسەر سفرا خوينێ!!!
باوەربکە سيالڤ ئەز وەستام بڤان هزرێت بێئومێدڤە، مدڤێت بێهناخوو ڤەدەم لسەر کانيکا بنێ گوندی دەڤێمن ێێ هشكوو زوهابوی داتێر ئاڤێ ڤەخوم، هێش چاڤێتمن دزلن داتێر تەماشەی دونياێبکەم. چيروکا منو بەکوی چيروکەکا گەلەك سەيرە لدەڤەرا بەهدينان دەنگ ڤەدايە. ئەز دماال بابێخودا خويشکا مەزنبوم گەلەک جارا خەلکی دەرگەهێ ماال بابێمن قوتايە ئو دەستێ من خوواستيە لێ بەلێ دەيبابێت من ئەز نەدامە کەسەکێ هەر چەندە نەسيب نەبويە!! وی دەمی من بەکر دنياسی ئو هێاليە بسەر سنورێ منڤە بهێت، ئەز کەچەکا مەزنبوم بسالێت خوو ئو هێش دماال بابێخودامە.
بەکر هاتە ناڤ ماالمە وەکی کورێ مالێ ئو کاودانێت ژيانێ گەلك زڤرو الوازن ژساال 3991 وەرە گەلەك خەلك هەژارەو الوازە، ژبەر بەرتەنگيا بارێ ئابوری وەکرييە کو بەکو جهێخو دناڤ مالباتامندا پەيداکەت، ئو وەکی کەسەکێ مالێ هاتە وەرگرتن لبەر چاڤێت دەيكو بابێمن ئو هەم ێت خوشکو برايێت من. ئەو گێنجەکێ گەلەك ڤەمايو و کول فەهمە و گێژه بەلێ وەکی دبێژن ئەو تێراخو هەيە " نەرمکێ بن کاێيە.
" دلدارييەك مەزن دناڤ بەرا منو بەکويدا پەيدابوو مە دانە ئێكو دوو ئەشق و ئەڤينی مە سوزو پەيمانەك دايە، لێ مە سنور دابەزاندن ئو هەست و حەزا مە گەهەشتە کارەکێ "سەکسی"، ئو ئەو گەلەك يێ رژدبو لسەر ڤی کارێ نەرەوا مە پێکڤەکری، بەلێ پشتی ڤێ چەندێ ئەوی دڤييا من بخوازيت ژ دەيبابێت من، بێگومان من گەلەك باوەری بوێ چەندێ هەيە کە بەکو دێقوربانيێ دەت، لێ ئەڤا ئەز دبێژم بەلکەم خەونە. من هەولدا بزوترين دەم ئەو کەس و کارێت خوو ڤرێکەت خازگينييا ئو داوەتا خوبکەين. دەمێ وی ئاگەهداريا مالباتا خوکری، ئاگرێ فتنێ هەلبوو کەسو کارێت وی نەڤيا من بخوازن بويە ئەگەر دەيبابێت من زور تورەو و کەرب گرتيبوينە، بابەتێمە بەالڤبو لدەڤەرێ، ئو خەلکەکێ جامێر هەولدا دناڤبەرا هەردوو مالباتادا چاک کەن داکو کەسەك سەرا ناميسێ نەهێتە کوشتن. پەياما مالباتامن ئەڤەيە مە لێك مەهرکەن بەلێ مالباتا وی بڤێ چەندێ رازی نەبوون.
دەمێ مالباتامن بێ هيڤيبوی کو ئەو بهيچ رەنگەکی نە ئامادەنە ڤی دەرگەهی بگرن بجامێری ، ئاريشە مەستر لێهات ئو بەرەف کوشتنێ چوو. کەسێن جامێرو قەنج دناڤبەرا هەردوو مالباتادا کارکر ژبوو کارێت درندە نەهێنە رويدان.
زوری تێتە کرن لبەکوی کە ئەو دانێ پێ نەدەت ئەگەر دانە پێبدات دڤێت ئەو من مەهرکەت، بەلێ راستی ئەو نەبوو ئەڤا تێتە گوتن بوو خەلکی، بچ رەنگا ئەو ناهێلن وەك مالباتاوی ئەم ببينە جووت. ئەوی هەمی کريارێت مە پێکڤە کرين ئو ئەو ئەشق و ئەڤينی بدرەو ڤەهاند ئو وی چ پەيوەندی دگەلمندا نينە ئو هيچ راستييەك ژبو ڤێ چەندێ نينە. ديارە ژارێ گەلەك دوست و ئاشق هەنە، ئو وێ دڤێت شەيێ بەاليێ دسەرێمنرا بشکێنيت، بڤی ئاوای بەکو يێ دەهوال رزگاربوناخوو لێددەت ژڤێ گونەهێ.
پشتی ئەڤ پەياما دلتەزين گەهشتييە مالباتامن، کو ئەو هەمی لباوەرێبون ئەو خيانەتێ ناکەت ئو دێ پشتەڤانييا حەژێکرنا مەکەت. ئومێدێت مالباتامن بدوماهی هاتن پشتی نوينەرێت کەسو کارێت مە ئەڤ بەرسڤە گەهاندی. مروڤێت مە دەست بگەفو هەرەشێت توندکرن، ئەگەر راستە ئەوا بەکو دبێژيت ئەز دێ سزايێ خوو دەم، من قەت دانە پێنەدا بگوتنێت وی ئو قەسێت خەلکی، من هەمی ئاخفتن ئەوێن تێنە گوتن بنەخێر بەرسڤدان، ئو ئەڤا تێتە گوتن هەمی بێبەختييە بتنێ بەکو يێ هاتی دەفمن هيچ کەسەکێ دی نينە ئو کەسەکێدی دەستێ خوو نەکرييە من.
ئەڤ چەندە بوويە کو پتر مالباتامن توورەببيت ئو ڤێ تولێ ڤەکەن بو جارا دووماهييێ نوينەرێت مە ژبو خراپتر لێنەئێت چون دەف کەسو کارێت وی داکو بەرەف کارەکێ مروڤايەتی و جامێری بهێن، ئەگەر ئەڤ ئاريشە بئاشتی بدوماهی نەهات دێ بەرەف خرابونێ چيت. دوەالمێدا گوتتييە کەسێ دەستێ مێرا نەگرتييە ژبەرکو ئەو خوو پتر بکەس و کار دبينن ئو کوالڤێخو بو بەاليێ دهەالڤێژن. کەسو کارێت من برياردا برێکا ياسا دەولەتێ يان (شەريعەتێ) بسلمانا، برێکا پشکنينێت هەردوکا ئو پاشی کەسەك نەشێت ناکوکيێ پێبدەت، ئو ئەگەر درەوبيت ئەم دێ ئاريشا خوو چارەکەين. بەلێ نە وەالتێمە خودان ياسايە نە دادوەری ئو نە اينێمە خودان بسپورو زانايە.
هەمی دەرگەهێت هيڤيو ئومێدا هاتن گرتن، مالباتامن بريارەك گەلەك سەختو ترسنوك دايە کە ئەم هەردوو نەمينينن، بەلێ ديسان ئەوان ئەڤ بريارە بجهنەکر، ئو کەسەك نەشێت خو نێزيکی کورێ مەبکەت!!! ئو ئەوان دڤێت شەری مەستر لێبکەن نەکو بدوماهيبينن.
هەمی دەمارێت لەشێمن ئو دلێمن يێت لەرزن خوناڤەکا سار دەستوو پێتمن ێتگرتين هەروەکی خوين نەمايە دناڤ دلوو گييانێمن، لبەر بانکێ ماال بابێمن بناڤ چاڤێت گرێ گرتی دەيباب و پسمام لهيڤييامنن، لنيڤا گوندێمە ئو لبەر چاڤێت خەلکێمە هەالمەتێت گونەهبارو تاوەانەکا مەزن ياروويدا.
بال کەسەك باوەرييێ بمێرێت فێلبازو چەپەل نەکەن ئەو مێرێن بێسوزو بێ وەفا ژ توخمێ درندانە هەردەم سەر شورن نەيت بەرسينگێ چ ژنو ئافرەتانە.
دێهەرە بەکو هەی بێبەخت و بێ وژدان بەلێ دێبێمەتە هەيال رەبەن ئەز دێبمە بيرهاتنەك نەمری و تەحل ئو ناڤێمن و چاڤێتمن دێ لگەلتەدا ژين تاکو روژا " قييامەتێ". بێدەنگييێ لێڤێتمن گرتن ئو کەسەکێ نەگوت هەيال ژارێ، روندك تێنە خوارێ ژ چاڤێتمن نە دەيبابا ئەز باوەشکرم نە خويشکو برا ئەز هاويشکرم نە هاوارێتمن گەهشتن ئاسمانا ئو نە گونەهبارم لدادگەهێ.
دەيکا وێ خوو هاڤێتێ و باوەشکر ئەز بەختێ تەمە گەردەنا من ئازاکە ئو بابێتەژی بەلنگازە ئەز دزانم بێبەختييە لتە تێتەکرن ئو خييانەتەکا مەزنە. وێ خوو هاڤێتە بەختێ وان کو بهێلن ئەو بچيت دێ تەرکی دونيايێبيت دێچيت چەندی ناڤێ هەوە هەبيت نا ڤەگەريت ئێدی چجارا هەوە ناڤێ وێ گوهلێنابيت.
کا بال مەالێێ گوندی بهێت دا کوشتنا ڤێ ماکەرێ "حەاللکەت" ما دێچەوا هێلين تو بچی پشتی تە سەرێ مامێمن و مە شورکری دناڤ خەلکيدا. ئەگەر إمامێ گوندی برێکا " شەريعەتی" بسلمانا کوشتنا تە " حەالل نەکەت" چوناتە و ئازادبونا تە دێهلێ مرنامنە.
بال من بکوژن چونکی من سەرێ دەيکو بابێت خوو چەماند ئو سەرێ مالباتاخوو شورکر لناڤ خەلکێ، بەلێ ژبير نەکن خيانەت و بێبەختی لمن هاتەکرن، گەردەنا دەيبابێت من ئازايە تاکو مرنێ. دگەل ڤان پەيڤێت دل تەزين، پسمامێ ژارێ بنەمەردانە تبالخو کێشا لسەر لەولەپکێ تڤەنگێ چەند فيشەکێت بێبەختييێ بەردانە سينگێ ژارێ ئو لەشێ وێ دخوينا سور وەربو چاڤێت وێ نقان، لبەر روناهيا فانوسێ دەيکا وێ خو هاڤێتە تەرمێ وێ بەلێ قيژيو هاوارێت وێ نەگەهشتن چ دەرا.
ناڤەروك: ئەڤ کورتە چيروکە راستە لدەڤەرا بەهدينان لکوردستانێ روويدايە. ئێکە ژهەزارن رويدانێت بسەرێ ئافەرتان تێن بێ ماف و بێ ياسا و بێ دادگە. گوڤەندا ئافرەتا بێ دەهول و زرنا ئو بێ ستران بێژ کا چەوا زێمارا مرنێ ڤەدلورينن، ئو پاشا نڤستييە قەت ئاگەه ژ دادگەها کورە و ياسا مری نينە. ئەف چيروکە بشێووێ ئەدەبێ ئوروپی نڤێسييە.
