ئەندێشەکانی هانا ئارێنت (٦)

موحسین ئەمینزادە

ئەو ئازادییەی هانا ئارێنت باسی دەکات، ڕزگاربوون نییە لە دیلێتی ستەمکارێک؛ بە واتایەکی تر بە مانای ڕزگاری لە ڕستەی چوارچێوە نییە. ڕاستە ڕزگاربوون لە چوارچێوە مەرجی پێشوەختە بۆ ئازادی، بەڵام بە تەواوی خودی ئازادی نییە. ئەو ئازادییەی کە هانا ئارێنت باسی دەکات زیاترە لەمە. ئازادی واتە قسەکردن، واتە بڕیاردان، واتە هونەری دەربڕین و بیرکردنەوە و ڕازیکردنی ئەوانی تر، لە ئامادەبوونی مرۆڤەکانی تردا، بۆ ئەوەی بتوانین وەک مرۆڤ، گرنگ و کاریگەر بین. شۆڕشەکان ئەوەن. شۆڕشەکان پرۆسەی پارە پەیداکردن نییە بۆ خەڵکی هەژار، بەڵکو ئاشکراکردن و ناسینی ئەو هەموو مرۆڤ و پرسانەیە کە نەبینراوبوون!

کۆڵەگەی گێلی

ئیلهام مورادی

بەجێما لە خۆم
لە گەنجینەی شاران
ئیتر ئاسمانی تەمەن ڕوو لە کزی
زانیارییەکانم
دەمئاڵۆزکێنن و لێم دەسەنن بیرکردنەوە.

ئازار

فەرهاد نێعمەتپوور

دۆشەکەکە تەڕ ئەبێت. لە تاریکیا هەموو رەنگەکان رەش دەنوێنن. خۆت ئەسپێریە دەست شەو. چاوەکانت قورس دەبن. خەوت دێت. هەناسەکانت ناڕێک دێنەدەر. ساردتر دەبیت. پەشۆکاوم. دادەنیشم. هەنیشکەکانم لەسەر ئەژنۆکانمن. دەستە لینجاویەکانم دەخەمە سەر سەرم. خۆشم ئەوێیت.

ئێوارانە ٥٤

سەردار جاف

شەقاوە گەرمەکانی ئێوارانەی شەهلا

 بۆنی دارستان بۆ نيشتيمانی ئەمبەر دێنێ

ئەو لە کۆت و بەندی ئازادی هەڵدێ ، خۆ رادەپسکێنێ

 ژانی دوێنێ

دەخواتەوە

اعدام

فرخ نعمت پور

من کە حساب زمان از دستم در رفتەبود، دیدم کە کلاغی آمد و روی دیوار بلند روبروی من نشست. فکر کنم بوی چربی صابون تن من بە دماغش خوردەبود. بوئی از دوران آشویتس. کلاغە بە من زل زد. از آن نگاههای سنگینی کە زمان فراموشش نمی کند، و مرگ بشدت از آن ترسان. بخودم گفتم احتمالا اشتباهی راهش را از میان تاریخ گم کردە و بە این حیاط خلوت یک صبح خطرناک پاییزی رسانیدەاست. اما نە، کلاغە خیال رفتن نداشت. همانجا ماندە، و بشدت بە من زل زدەبود. او می دانست کە من علیرغم همە افکار و خیالات فلسفی ام، بالاخرە می میرم.

چۆن فەناتیکێک دەرمان دەکرێ (٢)

لە سویدییەوە: رەسوڵ سەفەریانی

"ئه‌مه‌ راستییه‌که‌ که‌ زۆربه‌ی خه‌ڵک ئه‌مڕۆ وشه‌ی "خائین" زۆر به‌ ئاسانی به‌کاردێنن. به‌راستی خائین کێیه‌؟ وایه‌، خائین ته‌بعه‌ن که‌سێکی بێ شه‌ره‌فه‌. که‌سێکه‌ که‌ له‌ ژێره‌وه‌ و به‌ شێوه‌ی نهێنی پێوه‌ندی له‌گه‌ڵ دوژمن ده‌گرێت له‌به‌ر قازانجی شه‌خسی یارمه‌تی دوژمن ده‌دات که‌ بێنه‌ سه‌ر خه‌ڵکه‌که‌ی یان که‌س و کار و هاورێیانی. زۆر نفره‌تاویتر له‌ قاتڵێک. لوتف بکه‌ و هێلکه‌که‌ت بخۆ، خه‌ڵک له‌برسانا ده‌مرن له‌ ئاسیادا.

ئەندێشەکانی هانا ئارێنت (٥)

موحسین ئەمینزادە

بۆیە ئارێنت دەڵێت یاسای زۆرینە، ئازادی مرۆڤ کەمدەکاتەوە. کاتێک دەڵێت سەیرە شەڕ و شۆڕشەکان لە سەردەمی هاوچەرخی ئێمەدا تاکە پاساوێک کە دەتوانن هەیانبێت، بەهۆی ئازادییەوەیە، ئەوە یەکێکە لە هۆکارەکان. لێرەدا بووین کاتێک ئارێنت وتی شەڕ هیچ پاساوێکی لۆژیکی تری نییە. بۆ نموونە کێ شەڕ بۆ بەرگریکردن لە مافە ئابوریەکان دەست پێدەکات؟! لە کاتێکدا کە شەڕ بە مانای وێرانکاری دێت! کەواتە ئازادی وەک دووا و تاکە ڕێگا بۆ پاساوهێنانەوە، بۆ ڕوودانی شەڕ و شۆڕشەکان دەخرێتەڕوو. ئێستا گرنگ ئەوەیە بزانین مەبەستی ئارێنت لە ئازادی چییە!

پێداچوونەوەیەك بە شیعری: توولەڕێکانی پاییزدا

لەتیف بێوار

ناونیشانی شیعرەکە ناونیشانێکی شیعریی جوانەو وەرزی پاییزیش وەرزێکە زۆر جێی ئاماژەو ئیلهامی مرۆڤە، جا لێکدانی توولە ڕێ کە دەمانباتەوە نێو سروشت و  کەژو کۆو لکاندنی بە پاییزەوە ئەوە دوو جار هێز دەبەخشێت بە ناونیشانەکە، بەڵام ئایا تا چەند ئەم ناونیشانە پەیوندی بە ناوەڕۆکەکەوەو هەیە؟