رۆمانى "مایا" حەقیقەتی دەرکەوتنى دواین وەهمى پشت حەقیقەت
بەنگین پیرۆت نورى
ئەوەى لەم رۆمانەدا گرنگە باسکردنى ئادەمە، کاتێک خودا دروستى کرد و فووى ژیانى بە کونە لوتیدا کرد، ئادەم بە دروست کراوەکانى خودا سەرسام نەبو، بۆیە پرسیار ئەوەیە ئایا ئادەم بۆ سەرسام نەبوو؟ ئایا بۆ مرۆڤەکانى دواى خۆى، چ بەخۆى چ بە دروستکراوەکان سەرسامە! ئادەم لەبەرئەوەى سەرسام نەبو پرسیاریشى نەبوو، بەڵام مرۆڤەکانى دواى ئەو نەک پرسیار دەربارەى خولقێنراو دەکەن، کە ئایا ئادەم بە گەورەى دروستکرا یان خودا وا دروستى کرد وەک هەر مرۆڤێک قۆناخەکانى تەمەن ببڕێت؟
دۆستان! فرە خۆشحاڵم
رزگار لوتفی
ئێمەی رۆژهەڵاتی بە گشتی و کورد بە تایبەتی، تا ئاسۆکانمان بەربڵاو نەکەین و نیگامان نەبەینە دەرەوە و لەوێوە خۆمان (نە بۆ دەروونمان) نەبینین ئەستەمە لەم دۆخەی ئێستامان دەرباز بین و لە بەرخۆری رزگارمان بێت؛ واتە دەبێ ژاپۆنیانە لە دەرەوەی هەسارەکەمانەوە بڕوانینە گۆی زەوی و پاشان کیشوەرە(قارە)کەمان و دواتر ناوچەکەو، ئەمجا ژینگەی دەروبەرمان، تا ئەوەی وا هەست نەکەین تەنها ئەم جوغرافیا بچووکەی ئێمە لە جیهاندا هەیە.
لە "ئـــا..س..ن" دا ئاسن هەیە
هاوار محەمە
زێدەڕەویکردن درۆیەک نییە کە شاعیر لەگەڵ خۆیدا بیکات، بۆ نموونە کاتێک یار شاعیر بەجێ دەێڵێت شاعیر زێدەڕەوى لە هەستەکانى خۆیدا بکات، فرمێسکى نە ڕشتبێت و وا نیشان بدات دەریایەک فرمێسکى باراندووە، بەڵکو زێدەڕەویکردن لە شیعردا زێدەڕەوییە لە خودى خەیاڵدا، بەو مانایەى تا خەیاڵ بڕ دەکات شاعیر واقیعەکەى خۆى درێژ دەکاتەوە و تا دوا سنوورى خۆى ڕایدەکێشێت، هەر لەمەشەوە کە شاعیر ئاسن ڕەقتر لە خۆى دەبینێت و ئاویش لە خۆى نەرمتر، یان هەست بە نەرمیى ئاسن و ڕەقێتى ئاو دەکات.
شاکاری بێ نەوایان
یاسین برایم
ناوی پاڵەوانی رۆمانەکە بەدەر لەوەی کە لە ژیانیدا بە چەند ناوێکی نهێنی ژیاوە. دەبینین لەم رۆمانە ناوێکی بە سێ شێوەی جیاواز نووسراوە (ژان واڵژان .ل10، ژان و الژان. ل15، ژان واڵژن. ل17). خوێنەرلەم سێ ناوەی تووشی سەرسورمان دەبێت و چێژی خوێندنەوەی نامینێت و نازانێ کامە ناو دروسترە. ئەو (و) لە نێوان (ژان) و (الژان) هەیە وەکو دوو ناو لە یەک جیاکراوەتەوە، ئەمە دەبوو بە پەیڤی دووەم بنووسرابایە، جارێکی تر هەمان شێوە لە لاپەڕە (18) دووبارە بویتەوە.هەروەها نووسینی وشە بە چەند شێوەیەک وەک (کلیسا_کلێسا .ل19) و (بەلێ _بەڵێ .ل21-22) یاخود بەکارهێنانی پەیڤێکی تر لە یەک لاپەڕەو لە پەرەگرافێکی بچووک وبە سێ شێوەی جوایەز. وەک (گوتی:، کوتی: وتی: .ل22)
وەهمی وجوود (لە وەڵامی کاک عەزیزدا)
فەڕۆخ نێعمەتپوور
وەک لەم رستانەدا دەردەکەوێ زەین و سەواد و هەستی جوانناسیی کاک عەزیز زیاتر قەڕنی نۆزدەهەمیانەیە. چونکە ئەو نووسەرانەی ئەو ناویان دەبا هی ئەو سەردەمەن (لارنس تەنانەت هی سەدەی هەژدەهەمە!). کەواتە کاک عەزیز زیاتر لە روانگەی رئالیستییەوە (ئەویش ریالیسمی سەدەی نۆزدەوە سەیری رۆمانەکەی منی کردووە). هەڵبەت ئەمەیش جۆرێک لە خوێندنەوەیە. خوێندنەوەیەک کە لە ناو قەبرستانەکانی مێژووەوە سەر هەڵدێنێتەوە و دەیەوێ دیسان وەهمی وجوودی خۆی بسەپێنێتەوە.
خوێندنەوەیەكی خێرای "باڵندەی بریندار، ماسی سەرسام"
عەزیز مەحموودپوور
ئەو زمانەی بۆ گێڕانەوە كەڵكی لێوەرگیرابوو زمانێكی بە تەواوەت شاعیرانە بەڵام لە هەمان كاتدا ناشاعیرانە بوو. زمان بە تەواوەت فەلسەفی بوو بەڵام بە هۆی ناشەفاف بوون و شاعیرانە بوونی بە تەواوەت نافەلسەفی بوو. ئەم پارادۆكسە زمانییە لە سەرەتاوە هەتا ئاخر دێڕی نووسراوەكە بەردەوامە. نەك لە زۆر جێگا بەڵكوو لە سەرەتاوە هەتا دوایین لاپەڕە هەست دەكەی شێعر دەخوێنییەوە نەك چیرۆك.
وێنەی نۆستالۆژیا
فەڕۆخ نێعمەتپوور
رقی لە خۆیەتی،... رقی لە خۆی دەبێتەوە. ئەو نەدەبوا دەرگای فەیسبووکی بۆ ئەم وێنانە کردبایەوە. ئەو هەر ئەو ساڵانەی وا بە قەڵەمبازی گەورە و بە زەڕەبینی بچووک لە گیرفانیدا لە سنوورەکان پەڕییبووەوە، دەبوا چارەنووسی خۆی لەوێ لە داهاتوودا بینیبایەوە. ئەو دەبوا ئەو کات قاچاخچییەکان دەیانگوت "ئێرە سنوورە!" سنوورەکانی بینیبا. سوێند دەخوا و بەڵێن بە خۆی دەدا کە یەک جار بۆ هەمیشە باوەڕ بە سنوورەکان بێنێ.
خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دان
سامان حسینی
دڵنیام هه‌ر ئێستا كه من ئه‌م ئه‌زموونه دۆڕاوه‌م به كۆڵی ماندووم‌دا داوه له شه‌وێكی زستانی‌دا به ملوێنها زارۆكی وه‌ك ئه‌و سه‌رده‌مه‌ی خۆم له كاتێكدا باوكیان چیرۆكی "یه‌زدان‌و شه‌یتان"یان بۆ ئه‌گێڕێته‌وه سه‌رله‌سه‌ر ڕان و له گوێی سۆبه‌یه‌كی‌په‌تڕۆڵی خه‌ون به یاخی‌بونێكی شه‌یتانیه‌وه ئه‌بینن‌و دڵگرانن له بێ‌به‌زه‌یی بوونی خوداوه‌ندگارو خه‌می ئه‌وه له ئارادایه ئه‌وانیش هه‌ر هه‌مان ئه‌زمون و سه‌راب‌و دۆڕان و مه‌رگه‌ساته‌كه‌ی ئه‌و دووپات بكه‌نه‌وه.
صفحه416 از431
